O`zbеkiston rеspublikasi oliy va o`rta maxsus ta'lim vazirligi tеrmiz davlat univеrsitеti tabiiyot

Siydik ayirish organlarining boshqarilishi.
Siydik ayirish organlari nerv va 
gumoral yo’l bilan boshqariladi. Simpatik nerv tolalari buyrak qon tomirlarni toraytirib 
siydik ajralishini kamaytiradi. Parasimpatik nerv tolalari esa buyrak qon tomirlarni 
kengaytirib siydik ajralishini ko’paytiradi. Bu nervlarning markazi orqa va bosh miyada 
joylashgan. Bosh miyaning pastki sohasida joylashgan gipofiz bezining orqa bo’lagidan 
sintezlangan andidiyuretik garmon buyrak egri-bugri kanalchalarning devoriga ta’sir 
etib, reabsorbsiya jarayonini kuchaytiradi va siydik ajralishini kamaytiradi. 
Qalqonsimon bezda sintezlangan tiroksin garmoni, aksincha reabsorbsiya 
jarayonini pasaytirib, siydik ajralishini ko’paytiradi. 
Siydik ayirish organlari kasalliklarni va ularning oldini olish. 
Siydik ayirish organlarida uchraydigan kasalliklarga buyrak va siydik 
yo’llarining yallig’lanishi hamda tosh kasalliklari kiradi. Hamda Eniurеz kasalligi 
tug`ma yoki hayotda orttirilgan bo`lishi mumkin. Hayotda ortirilganlariga sabab 
ko`pincha buyrakni, qovuqni va siydik yo`llarini shamollashi bilan bog`liq bo`ladi. 
Shuning uchun bolani yo`rgaklaganda, bеlaganda tagini ho`l bo`lib qolmaslik extiyot 
choralarini ko`rish zarur.