Nazorat savollari.
1. 1- 4 sinflarda matematika o’qitishning asosiy vazifalari nimalardan iborat?
2. Bolalarni matematika kursini o‘rganishga tayyorlashning asosiy vazifalarini sanab chiqing.
3. 1-3 va 4-5 sinflarda matematika o’qitishdagi izchillikni amalga oshirishning asosiy yo‘llari
qanday?
4-MA’RUZA
Mavzu: Boshlang’ich matematika kursining tuzilishi va mazmuni
Reja:
Boshlang’ich matematika kursi haqida.
Boshlang’ich matematika kursining tuzilish xususiytlari.
Boshlang’ich matematika kursining mazmuni.
Fоydаlаnilgаn аdаbiyotlаr ro‘yхаti:
1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,14,15,16,17,18
1. Boshlang’ich matematika kursi haqida.
Boshlang’ich matematika kursi maktab matematika kursining takibiy qismidir. Shu sababli boshlang’ich matematikani muvaffaqiyatli o’zlashtirish maktabda butun matematik ta’limni to’g’ri yo’lga qo’yishga asos bo’lishi tushinarli bo’lib qoldi. Akademik A.N. Kolmogorov V-IX sinflar dasturlari “natural sonlar bilan (aslida har qanday kattalikdagi) to’rt arifmetik amalni bajarishning puxta ko’nikmalari birinchi to’rtta sinfdayoq o’zlashtiriladi, degan faraz kelib chiqadi” deb bejiz aytilgan emas.
Ma’lumki o’quv predmeti ilgarigidek “arifmetik” emas, balki “matematika”deb ataladi. Fan nomining bunday o’zgartirilishi bejiz emas: bu o’zgarish o’zida mazkur O’quv predmetining mazmuni va tuzilishini o’zgartirishni aks ettiradi.
Matematika dasturining asosiy o’zagi natural sonlar va asosiy miqdorlar arifmetikasidan iborat bo’lib, bu o’zak atrofida algebra va geometriya elementlari birlashadi, bu elementlar arifmetik bilimlar tizimsiga tarkiban qo’shilib son, arifmetik amallar va matematik amallar hamda matematik munosabatlar haqida tushunchalarning yuqoriroq darajada o’zlashtirishiga imkon beradi.
Shunday qilib boshlang’ich matematika kursi o’z tuzilishi bo’yicha uch fanni o’z ichiga olgan butun kursdir, unda arifmetik, algebraik va geometrik materialdan iborat qismlarni farq qilish kerak.
Zaruriy umumlashtirishlarni shakllantirish uchun eng qulay sharoitlar maqsadlari mazmuniga emas, balki o’quv materiallarining joylashish tizimsi ham javob beradi. O’quv materiali dasturda yo chiziqli, yoki kontsenrik joylashishi mumkin.
Algebra elementlarini kiritish chuqur tushunilgan va umumlashgan o’zlashtirish maqsadlariga javob beradi: tenglik tengsizlik, tenglama, o’zgaruvchi tushunchalari konkret asosida ochib beriladi.
Birinchi sifdan boshlab sonli tengliklar va tengsizliklar(4=4; 6=1+5; 2<3; 6+1>5; 8-3<8-2 va h.k) qaraladi. Ular kontsentrdan kontsentrga o’tgan sari murakkablashib boradi. Ularni o’rganish arifmetik materialni o’rganish bilan bog’lanadi va uni chuqurroq ochib berishga yordam beradi. Shu yerning o’zida soddaroq ko’rinishdagi x+3=6; 8-x=3 va x tenglamalar boshlanadi. Keyinroq II sifdan boshlab murakkabroq masala (x+6)=3+20 va h.k. ko’rinishdagi tenglamalarga qaraladi. Tenglamalarni yechishdan oldin tanlash metodi bilan so’ngra esa amaldagi natijalar bilan komponentalari orasidagi bog’lanishlarni bilganlik asosida bajariladi. 2-sinfdan boshlab tenglamalar yechish bilan masalalarni tenglamalar tuzish yo’li bilan yechishga o’rgatib boriladi.
2-sinfda harf o’zgaruvchini belgilovchi simvol (a+v; 15va h.k.) sifatida o’zgaruvchili tengsizliklar (8-c>5) kiritiladi bunda tengsizliklar tanlash yo’li bilan yechiladi. O’zgaruvchi bilan amaliy tanishtirish o’quvchilarni funksional tasavvurlarini egallashlariga imkon beradi.
Geometrik material bolalarni eng sodda geometrik figuralar bilan tanishtirish, ularning fazoviy tasavvurlarini rivojlantirish, shuningdek arifmetik qonunyatlarni bog’lanishlarini ko’rsatmali konkret illyustratsiyalash maqsadlariga xizmat qiladi (masalan, to’g’ri to’rtburchakning teng kvadratlariga bo’lingan ko’rsatmali obrazidan ko’paytirishning xossasini illyustratsiyalashda foydalaniladi va h.k.).
Sinfdan boshlab dastur geometrik figuralar to’g’ri va egri chiziqlar, kesmalar, ko’pburchaklarva ularning elementlari, to’g’ri burchak va hokazolar kiritiladi.
O’quvchilar geometrik figuralarni tasavvur qila olishni, ularni atashniva katakli qog’ozga sodda yasashlarni o’rganib olishlari kerak. Bundan tashqari, ular kesma va siniq chiziq uzunligin, ko’pburchak perimetrini to’g’ri to’rtburchak, kvadrat va umuman har qanday figuraning yuzini (poletka yordamida) topish malakasini egallab olishlari kerak.
Do'stlaringiz bilan baham: |