O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi t. U. Umarov


Sidirgichlarning  konstruktiv  elementlari



Download 8,6 Mb.
Pdf ko'rish
bet69/135
Sana08.01.2022
Hajmi8,6 Mb.
#333950
1   ...   65   66   67   68   69   70   71   72   ...   135
Bog'liq
fayl 1781 20210911

Sidirgichlarning  konstruktiv  elementlari 
Sidirgichlar    quyidagi    asosiy    qismlardan    tashkil    topadi:    quyruqdan,  
bo‘yin    (sheyka)  dan,    oldingi    va    orqa    yo‘naltiruvchisidan,    kesuvchi    va  
kalibrlovchi  qismdan,  orqa  quyruqdan  tashkil  topgan. 
Quyruq  sidirgichni  stanok  patroniga  bog‘lanishi  uchun  xizmat  qiladi.  
Quyruqning    asosiy    tiplari    va    o‘lchamlari    (GOST  4044  –  70)    bo‘yicha  
standartlashgan.  Shunga  asosan,  quyruq  diametri  teshikni  sidirish  uchun  1...2  
mm ga  kichik  bo‘lishi  kerak. 
 
3.21-rasm. Teshik  teshish uchun sidirgichning konstruktiv elementlari: 
1 – quyruq; 2 – bo‘yin  (sheyka); 3 – oldingi  yo‘naltiruvchi;  4 – kesuvchi qism; 
5 – kalibrlovchi  qism;  6 – orqa  yo‘naltiruvchi;  7 – orqa  quyruq. 


135 
 
Bo‘yincha    va    keyingi    o‘tuvchi    konus    yordamchi    rolini    o‘ynaydi.  
Ularning    uzunligi    sidirish    boshlanguncha    qadar    sidirgichni    patronga  
bog‘lanish    imkoniyatini    ta'minlanishi    kerak.    O‘tuvchi    konus    sidiriladigan  
teshikda    oldinga    yo‘naltiruvchining    erkin    kirishini    ta'minlaydi.    Bo‘yincha  
(sheyka)    diametrini    quyruq    diametridan    0.3...  1.0    mm  da    kichik    qilib  
tayyordanadi. 
Oldinga    yo‘naltiruvchi    chiziqcha    sidirgichdan    oldin    zagotovka    o‘qini  
sidirgich    o‘qiga    nisbatan    markazlash    uchun    kerak    bo‘lib,    uni    zagotovka  
qiyshayishidan    va    sidirgichning    sinib    ketishidan,    ishlov    berilgan    yuzani  
buzishdan    saqlaydi.    Oldinga    yo‘naltiruvchi    uzunligi    sidirish    uzunligiga   
  
teng    bo‘lib,    katta    uzunlikdagisi    esa    0,6   
  dan    kam    bo‘lmasligi    kerak.  
Odinga    yo‘naltirgichni    shakli,    zagotovka    teshigidagi    shaklga    mos    kelishi  
kerak,  yo‘nalgich  diametriga  berilgan  dopusk  ye8  qilib  olinadi. 
Orqa    yo‘naltiruvchi    chiziqcha    oldingisiday    rolni    bajarib,    sidirgichni  
ishlov    berilgan    teshikdan    chiqish    payti,    kalibrlovchi    qismini    qiyshayib  
ketishidan  saqlaydi.  Uzunligi  oldingi  yo‘naltirgichdan  bir  necha  barobar  kam  
bo‘lib,  uning  diametri  aniqroq  f7  bilan  bajariladi.  
Orqa  yo‘naltirgichning  shakli  ham  sidirilgan  teshik  shaklida  bo‘ladi. 
Sidirgichni  kesuvchi  qilish  –  quyimni  olib  tashlash  uchun  xizmat  qiladi  
va    sidirilgan    teshik    yuzasining    shaklini    beradi.    U    qora    va    toza    ishlov  
berishga    bo‘linadi    va    guruhli    kesish    sxemasida,    pog‘onali-konusli    yuzada  
joylashgan  o‘tuvchi  tishlardan  tashkil  topadi.  Kesuvchi  qism  uzunligi  tishlar  
sonini xoshlash va uning  qadamiga  teng.  O‘z  navbatida  sidiriladigan  teshikning  
aniqlik    talablariga,    g‘adir-budurlikka    va    olinayotgan    qo‘yim    qalinligiga  
bog‘liq  bo‘ladi.   
Tishlar  diametrini  hisoblashning  qabul  qilingan  kesish  sxemasi  asosida  
bajariladi. 
Kalibrlovchi  qismi  bir  xil  diametrdagi  4...10  tishlardan  tashkil  topgan,  
oxirgi    tozalovi    tishiga    teng    bo‘lib,    undan    teshikni    kalibrlash    uchun  


136 
 
foydalaniladi,  u  o‘lchamlarini  yoyilishini  kamaytirish,  shuningdek,  charxlashga  
zaxira  bo‘lib  xizmat  qiladi. 
Sidirgich    kesuvchi    qismining    konstruksiyasi    qabul    qilingan    kesish  
sxemasi  bilan  aniqlanadi,  ya'ni  o‘sha  tartibda  quyumni  kesib  chiqarish  ketma-
ketligi  tushuniladi. 
Kesish  sxemasi  quyidagicha  farqlanadi:  
a) quyimni  eniga  va  qalinligiga  bo‘lish  usulida  bittalab  va  gruppali; 
b) ishlov berilgan  yuzaning  shakllantirish usuli – profillash,  generatorlash 
va  kombinatsiyalashgan.  Dumaloq  teshikka  ishlov  berish  misolida  ikkita  usulni 
ko‘rib chiqamiz. 
Bittalab  kesish  sxemasining  xarakterli  tarafi  shundaki,  sidirgichning  har  
qaysi  ishlov  berilayogan    teshikni    hamma    uzunligi    bo‘yicha    aniq    qalinlikda  
qo‘yimni    kesadi,    shuning    hisobiga    keyingi    tishlar    diametri    oldingi    tishlar  
diametridan  2
 ga  katta,  bu  yerda  
  bir  tishga  mos  siljish  yoki  ko‘tarilish  
(
).    Silindrik    sidirgichlar    bilan    ishlov    berishda   
    qalinlik    qiymati  
taxminan  quyidagicha: 
Po‘latlarda  –  
 mm; 
Cho‘yanlarda  –  
 
Alyuminiylarda  –  
 
Bronza  va  latunlarda  –  
 
Katta    qalinlikdagi    ajraladigan    qirindi,    uning    bikirligiga    halaqit    beradi  
va    tishlar    orasidagi    chuqurlikka    o‘ralib    qoladi,    natijada    tiqilib    qolish    va  
ayrim  hollarda  sidirgichning  sinib  qolishi  yuz  beradi.  


137 
 
 
3.22-rasm. Sidirishda qo‘llaniladigan kesim sxemasi: a – bittalab; b – gruppali; 
v – profilli;  g – generatorli;  d – kombinatsiyalashgan. 
 
Ariqcha    tubida    orqa    burchak    hosil    qilish    maqsadida    sidirgich    orqa  
markazini    (2  ...  3 )    kichiklikda    ko‘tarib    jilvirlash    toshi    bilan    qirindi  
bo‘ladigan    ariqchasi    qirqiladi.    Qirqish    natijasida    ariqchalarning    orqa    yuza  
bilan    kesishgan    “K”    nuqtasida    kesuvchi    qirra    zaiflashadi,    shu    sababli  
tishlarning    bu    qismida    yemirilish    jadallashadi    va    sidirgich    turg‘unligi  
kamayadi. 
Gruppali  kesish  sxemasi  (3.22-rasm, b)  yuqori  yozilgandan  farqi  shuki,  
2...5  ta    tishlardan    iborat,    hamma    kesuvchi    tishlar    gruppalarga    yoki  
seksiyalarga    bo‘linadi    va    bu    tishlar    bir    xil    diametrga    ega    bo‘ladi.  
Qalinlikdagi  qo‘yim  esa  gruppa  tishlari  orasida  bo‘linadi,  eniga  esa  shaxmat  
tartibida    berilgan    keng    “aylanalar”    hisobiga    gruppalar    orasidagi    tishlarga  
bo‘linadi.  Bitta  tish  quyumning  kesuvchi  qirra  maydonida  “aylanalar”   yo‘q  
joyini  oladi. 
Gruppalab    kesish    sxemasining    bittalab    kesish    sxemasiga    nisbatan  
kamchiliklari  shundaki,  sidirgichni  tayyorlashda  yuqori  mehnattalabligi. 


138 
 
Kesuvchi  qismning  geometriyasi 
Ishlov  beriladigan  material 
Po‘lat,   : .............................................................  ,    
60  kgs/m
 gacha .........................................  15-18 
60 /  100  kgs/m
 gacha ...............................  12-15 
100  kgs/m
  yuqori  .................................   8-10 
Cho‘yan,  NV: 
150 gacha .......................................................  8-10 
150  yuqori  .................................................  4-8 
Alyuminiy  ...........................................................  12-15 
Bronza  ..................................................................  0-5 
Babbit  ..................................................................  10-15 
Qizil  mis  ...........................................................  25 
Latun: 
Mo‘rt  .....................................................................  2 
Yumshoq  ................................................................  6 
Tashqi    va    ichki    sidirgichlarning    tavsiya    qilingan    orqa    burchaklari  
qiymati  3.2-jadvalda  keltirilgan.  

Download 8,6 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   65   66   67   68   69   70   71   72   ...   135




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish