O`zbеkiston rеspublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi sog`liqni saqlash vazirligi toshkеnt farmatsеvtika instituti

Maxsus yoki yo‘l-yo‘lakay ekspeditsiyalar tashkil qilinib xaloyiqdan 
ma’lumotlarni to‘plash
, o‘simliklarni yaxshi biladigan xalq vakillari bilan tanishish, 
o‘simlik va mahsulotlardan na’munalar olish va boshqalar; b) adabiyotlarda 

---

54 
keltirilgan ma’lumotlarni yig‘ishni tashkil qilish. To‘plangan ma’lumotlar orasidan 
eng karakli va muhimlarini ajrata olish (ilmiy meditsina nuqtai nazardan) katta 
ahamiyatga ega.
Boshidan izlanayotgan dorivor o‘simlikni asosiy shifobaxsh xususiyati borligini 
tekshirish 
lozim. 
Agar 
birlamchi 
farmakologik 
(biologik) 
tekshirishlar, 
ma’lumtlardagi ta’sirini tasdiqlasa, ularni kelajakda chuqur o‘rganish maqsadga 
muvofiq bo‘ladi: ya’ni farmakognostik (birinchi fitokimyoviy), texnologik 
(individual moddalarni ajratish yoki yig‘indi preparatlar yaratish), farmakologik 
(yaratilgan preparatlar asosida chuqur) va nihoyat klinikadagi sinovlar orqali 
tekshiriladi.
2. 
Ilmiy tibbiyotda qo‘llanilib kelinayotgan o‘simliklarni yanada chuqurroq 
o‘rganish
. Ko‘pincha hozirgi zamonaviy usullar qo‘llanilib qayta ko‘rib chiqilganda, 
dorivor o‘simliklarni kimyoviy tarkibi va xossalari o‘rganilganda, tibbiyotda ko‘pdan 
qo‘llanilib kelinayotgan dorivor o‘simliklar to‘g‘risidagi dunyo qarashlar o‘zgarib, 
o‘simliklarni tibbiyotda ishlatilish sohalari kengayishiga olib keladi. Bunga xalq 
tabobatining ma’lumotlari sabab bo‘lib, ro‘yxatdan chiqarilgan dorivor o‘simliklar 
yana tadqiqotchi olimlarni qaytishiga olib keladi. Masalan II DF da ro‘yxatga 
kiritilgan o‘simliklardan qoncho‘p o‘ti, avran, limon o‘t, qora smorodina o‘ti, sovun 
o‘simligi ildizi va boshqalar. Hozirgi vaqtda ularni ko‘pchiligi yana dorivor 
o‘simliklar ro‘yxati (katalog) Davlat reestriga kiritilgan.
3.