O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi sh. Shodmonov, T. Jo'Rayev

Institutsional (muassasaviy) ishsizlik 
ham tabiiy ishsizlikning navbatdagi turi hisoblanadi. 
Ishsizlik bu turini mehnat bozori infratuzilmasi amal qilishi hamda shu bozorda talab va taklifni 
o'zgartiruvchi omillar keltirib chiqaradi. 
Texnologik va hududiy 
ishsizlik majburiy ishsizlik turlari hisoblanadi. 
Texnologik ishsizlik 
ishlab chiqarishning amal qilishida texnologik usullar bir-birining 
o'rniga kirib kelishi bilan birga boradi. Ularning ichida asosiylari mexanizatsiya, avtomatlashtirish, 
robotlashtirish va informatsion gexnologiyani qo'llash hisoblanadi. 
Hududiy ishsizlik 
tarixiy, demografik, madaniy, milliy va ijtimoiy — psixologik 
xarakterdagi bir qator kompleks omillar bilan bog'liq. 
Yashirin ishsizlik 
uchun ish kuni yoki ish haftasi davomida to'liq band bo'lmaslik 
xarakterli. U o'z ichiga ishchi kuchining ishlarining to'liq hajmini bajarmaydigan bir qismini oladi. 
Turg'un ishsizlik 
mehnatga layoqatli aholining ish joyini yo'qotgan, ишсизлик bo'yicha 
nafaqa olish huquqidan maxrum bo'lgan va faol mehnat faoliyatiga hyech qanday qiziqishi 
bo'lmagan qismini qamrab oladi. 
Ishsizlik darajasi ishsizlarning ishchi kuchi tarkibidagi foizi sifatida hisoblanadi.

---

Ishsizlik darajasi= Ishsizlar soni x 100

 
Ishchi kuni nomi
Ishsizlik darajasini baholash bilan birga uning ijtimoiy-iqtisodiy oqibatlarning ham hisobga 
olish zarur bo'ladi. Chunki ishsizlikning o'zi haddan tashqari yuqori darajasi bilan katta iqtisodiy va 
ijtimoiy oqibatlarni keltirib chiqaradi. 
Ishsizlikning iqtisodiy oqibatlari, ishlab chiqarilmagan mahsulot bilan taqqoslanib 
baholanadi. Iqtisodiyot ishlashni xohlagan va ishlay oladigan barcha uchun yetarli mikdorda ish 
joylarini yaratish holatiga ega bo'lmasa tonar ishlab chiqarish potensial imkoniyatining bir qismi 
yo'qotiladi. 
Ishsizlik bu nafaqat iqtisodiy, balki ijtimoiy oqibatlarga ham ega bo'ladi. Turg'unlik 
\depressiya\ fazasi ishchi kuchining faoliyatsizligiga olib keladiki, faoliyatsizlik esa malakaning 
yo'qolishiga hamda ijtimoiy va siyosiy tartibsizliklarga olib keladi.