O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti ro`yhatga olindi

O‘rmon-dasht  zonasi.  Bu  zona  o‘rmonlar  bilan  dashtlar  o‘rtasidagi 

o‘tkinchi  zona  bo‘lib,  ikki  xil  landshaft  tipidan-o‘rmon  va  dashtlardan  tashkil 

topgan. Zona hududida shimoldan janubga qarab o‘rmonlar kamaya boradi, dasht 

landshaft  komplekslarining  maydoni  orta  boradi.  O‘rmon-dasht  zonasida  sur 

---

tuproqlar  ustida  o‘sadigan  keng  barg‘li  ,  mayda  barg‘li  va  qarag‘ay  o‘rmonlar 

podzollashgan,  ishqori  yuvilgan,  tipik  va  qisman  oddiy  qora  tuproqlarni  qoplab 

olgan  turli  xil  o‘tli  dashtlar  bilan  almashinadi.  Qadimgi  vaqtlarda  o‘rmonlar  va 

dashtlar  egallab  olgan  maydonlarni  nisbati  bir-biriga  teng  bo‘lgan.  Keyinchalik 

o‘rmonlar ko‘plab keslib, ularning o‘rnini antropogen dashtlar va agrolandshaftlar 

egallagan. 

O‘rmon-dasht  zonasining  iqlimi  tayga  va  aralash  o‘rmonlar  zonalariga 

nisbatan  iliqroq  va  quruqroq.  Iyul  oyida  havoning  o‘rtacha  harorati  19°-21°S 

atrofida  bo‘ladi.  Yillik  yog‘in  miqdori  g‘arbda  Ukraina  o‘rmon-dashtlarida  600-

500  mm  dan  sharqda  Sibir  o‘rmon  dashtlarida  400-300  mm  gacha  kamayadi. 

Zonaning  shimoliy  chegaralarida  yog‘in  miqdori  bilan  bug‘lanish  miqdori,  yani 

namlik  balansi  birga  teng.  Janubga  kelgan  sari  yog‘ingarchilik  miqdori  kamaya 

boradi, mumkin bo‘lgan bug‘lanish miqdori aksincha orta boradi. Ukraina o‘rmon-

dashtlarida buk, g‘arb, O‘rta Rossiya va Zavolje o‘mon-dashtlarida eman, zarang, 

juka  va  qayrag‘ochlar,  Sibir  o‘rmon-dashtlarida  qayin,  tilog‘och  va  qarag‘aylar 

ko‘p o‘sadi.  O‘t  o‘simliklari  chalov, betaga  va  turli  xil o‘tlardan  iborat.  Turli  xil 

utli  dashtlarda  fitomassalarning  umumiy  zaxirasi  25-50  t/ga  ni  tashkil  etadi. 

O‘rmon-dashtlar  inson  xo‘jalik  faoliyati  tasirida  kuchli  o‘zgarib  ketgan.  Qishloq 

xo‘jaligida  bug‘doy,  javdar,  makkajuxori,  grechixa,  no‘xat,  kungaboqar,  qand 

lavlagi eqiladi.