O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti ro`yhatga olindi

Aralash  o‘rmonlar  zonasi.  Aralash  o‘rmonlar  dengiz  iqlimi  ta’sirida 

vujudga kelgan bo‘lib, ular materikning g‘arbiy va sharqiy qismlarida joylashgan. 

Bu  o‘rmonlar  g‘arbda  Sharqiy  YYevropa  tekisligining  g‘arbiy  qismiga,  sharqda 

O‘rta  va  Quyi  Amurbo‘yi  hamda  Janubiy  Primore  o‘lkalariga  to‘g‘ri  keladi. 

Zonaning  iqlimi  ancha  iliq  va  nam.  O‘rtacha  yillik  yog‘in  miqdori  600-700  mm 

atrofida.  Rigadan  sharq  tomonda  800  mm  gacha  yomg‘ir  yog‘adi.  Iyulning 

o‘rtacha harorati 100-20°S. YYevropaning aralash o‘rmonlar zonasida qish ancha 

---

iliq.  Yanvarning  o‘rtacha  harorati  g‘arbida  -5°S  dan  sharqida  -10°S  gacha 

pasayadi. Uzoq Sharq aralash o‘rmonlarining shimolida esa -18°, -20°S ni tashkil 

etadi.  Qor  qoplami  taygadagiga  Qaraganda  uzoq  saqlanmaydi.  G‘arbiy  aralash 

o‘rmonlarda chimli-podzol tuproqlar, sharqiy  musson iqlimli aralash o‘rmonlarda 

o‘rmon  qo‘ng‘ir  tuproqlari  hukmronlik  qiladi.  O‘rmonlar  tarkibida  igna  barg‘li  , 

mayda barg‘li va keng barg‘li daraxtlar uchraydi. Keng barg‘li lardan zarang, grab, 

jo‘ka  va  boshqa  daraxtlar,  igna  barg‘li  lardan  yYevropa  yeli,  qarag‘aylar  o‘sadi. 

Musson iqlimli aralash o‘rmonlar zonasida Mongoliya emani, Take jukasi, Amur 

jukasi, sariq qayin, mayda barg‘li zarang, Qoreya kedri, Ayan yeli, oq pustli pixta, 

yaxlit barg‘li pixta keng tarqalgan. Fitomassalarning umumiy zahirasi 350-400 t/ga 

atrofida. 

Igna  barg‘li  -keng  barg‘li  aralash  o‘rmonlar  zonasining  hayvonot  dunyosi 

rang-barang.  Uning  g‘arbida  yYevropa  kosulyasi  (bug‘uning  bir  turi),  o‘rmon 

suvsari,  yYevropa  sassiq  kuzani,  o‘rmon  sonyasi,  bog‘  sonyasi,  sariq  tomoq 

sichqonlar, yashil va o‘rta qizilishtonlar yashaydi. Bundan 200 yil avval tarpanlar - 

yovvoyi  otlar  va  turlar  yashagan.  Lekin  ular  yo‘qolib  ketgan.  Zonaning  sharqida 

esa  taygaga  xos  hayvonlardan  tashqari  Golarktikaning  Xitoy-Himolay  kichik 

zoogeografik  oblastiga  mansub  bo‘lgan  ussuri  yo‘lbarsi,  qora  ayiq,  qizil  bo‘ri, 

harza, chipor butu, o‘rmon mushugi, yenotsimon it, Manchjuriya quyoni, mogera 

ko‘rsichkoni va boshqalar ko‘p uchraydi.