O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti ro`yhatga olindi

Seysmik  mintaqa  —  Yer  qimirlash  markazlari  joylashgan  va  zilzilalar 

bo’lib  turadigan  mintaqa.  Hozirgi  zamon  tektonik  harakatlari,      tog’lar      hosil 

bo’lishi  ro’y  berayotgan,  chuqur  okean  botiqlari  paydo  bo’layotgan  joylarni  o’z 

ichiga oladigan uzun cho’zilib ketgan hududlar kiradi. Ikkita katta S. m. mavjud. 

YYevropa Osiyo (Alp-Himolay) va Tinch okean halqasi. 

Seysmologiya  (yunoncha — seysmos  —  yer  qimirlash,  logos  —  fan)—  yer 

qimirlash  va  u  bilan  bog’liq  hodisalarni  o’rganuvchi  fan:  Zilzilalar  sabablarini, 

ularning  tektonik  jarayonlar  bilan  aloqalarini,  oldindan  aytib  berish  imkonlarini, 

Yer  yuzasida  tarqalish  geografiyasini,  yer  qimirlash  oqibatlariga  qarshi  kurash 

yo’llarini o’rganadi. 

Sinekliza (yunoncha sin – birgalikda va yengilisis – egilish) – yer po’stining 

platformalarida  salginabotiq  qismi.  Eni  bir  necha  yuz  km  ga  yetadi.  Shakli 

ko’pincha  noto’g’ri    yumaloq  bo’ladi.  S.  Botig’i  cho’kindi  jinslar  to’ldirib,  yer 

yuzasi yassi yoki salgina botiq tekislikka aylangan bo’lishi mumkin. Mas., Liviya 

S. si Moskva S. si va h. k. 

Sinklinal  (yunoncha—  sinklit  —  egilaman)—  tog’  jinslari  qatlamlarining 

qabariq tomoni pastga qaragan burmasi. S. antiklinal bilan yonma-yon joylashgan 

bo’ladi. 

Stratosfera  (latppchm  stratum  —  qatlam,  sfera-—  kurra,  shar)  — 

atmosferaning troposfera bilan mezosfera oralig’ida Yer yuzidan 8—16 km dan 45 – 

55 km balandlikkacha bo’lgan qatlami. Strosferada balandlik oshgan sari harorat ham 

o’zgaradi, 25 km dan yuqorida ko’tarila boradi. Havoning gaz tarkibi troposferadagi 

kabi. Lekin suv bug’i kamayadi, ozon miqdori oshadi. Bulut deyarli yo’q. Shamol 

tezligi katta, sekundiga 800—1000 m ga yetadi.