O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti ro`yhatga olindi

Jadval № 3 

Dengiz oqimlari tafsiloti 

№ Oqim 

Tezligi, km/soat 

Sho‘rligi, 

Harorati, °S 

I 

Iliq oqim 

 

 

 

1  Florida 

8-10 

36,0 

+22, +28 

2  Golfstrim 

4-6 

34,0-36,5 

+ 10, +22 

3  Shimoliy Atlantika 

2-6 

35,0-36,0 

+5, +12 

4  Gvineya 

2-3 

34,0-35,5 

+23, +28 

5  Braziliya 

1-2 

35,0-37,2 

+22, +28 

6  Shimoliy Passat 

1-2 

35,0-36,0 

+23, +28 

7  Janubiy Passat 

1-2 

34,0-36,0 

+23, +27 

II 

Sovuq oqim 

 

 

 

8  Sharqiy Grenlandiya 

1 

31,0-32,0 

0, +2 

9  Labrador 

1-2 

31,0-34,0 

0, +7 

10  Kanar 

1-2 

36,0-37,0 

+ 15, +25 

11  Bengal 

1-2 

35,5-36,5 

+ 15, +25 

12  Folklend 

1-2 

33,0-35,0 

+3, +15 

13  G‘arbiy Shamollar 

1-2 

33,5-35,0 

0, +15 

14  Antarktika 

1 

33,0-34,3 

0, -2 

 

Organik dunyosi 

Atlantika  okeanining  organik  dunyosi  Tinch  va  Hind  okeanlarining  organik 

dunyosiga  nisbatan  kambag‘alroq.  Bunday  bo‘lishiga  asosiy  sabab  nima?  Bunga 

ikki  xil  tarixiy  geologik  omil  ta’sir  etgan.  Birinchisi,  Atlantika  okeanining 

boshqalarga  nisbatan  geologik  rivojlanish  nuqtai  nazaridan  yoshroq  ekanligi  va 

ikkinchidan  materik  muz  bosishlari  davrlarida  okean  suvining  juda  sovib 

ketganligidir.  Lekin  tirik  organizmlarning  turlari  kam  bo‘lishiga  qaramasdan 

baliqlar va boshqa hayvonlarning mahsuldorligi ancha yuqori. 

Atlantika  okeani  o‘simliklarga  juda  boy.  Okean  tagida  qo‘ng‘ir,  yashil  va 

qizil  suvo‘tlari-fitobentoslar  keng  tarqalgan.  Sho‘r  suvda  bemalol  o‘sa  oladigan 

gulli  o‘simliklar  ham  ko‘plab  uchraydi.  Ular  filospadiks,  zootera  va 

poseydoniyalardan  tarkib  topgan.  Sargasso  dengizida  sargassa  deb  ataladigan 

qo‘ng‘ir suvo‘tlar nihoyatda ko‘p. 

---

Okeanning  hayvonot  dunyosi  o‘simliklarga  nisbatan  birmuncha  boyroq. 

Hayvonot  turlarining  xilma-xilligi  okean  iqlim  sharoitiga  bo‘ysungan  holda 

shimoliy  va  janubiy  qutblardan  ekvator  tomon  orta  boradi.  Sovuq  va  mo‘’tadil 

mintaqalarda  bir  necha  ming  hayvon  turlari  yashasa,  tropik  va  ekvatorial 

mintaqalarda o‘n minglab hayvon turlari yashaydi. Sovuq va mo‘’tadil mintaqalar 

uchun  sut  emizuvchilardan  kit  va  ko‘rak  oyoqlilar,  baliqlardan  seld, 

treskasimonlar,  olabug‘asimonlar  va  kambalasimonlar  harakterlidir.  Bulardan 

tashqari tyulenlar, dengiz mushuklari, kalka hamda sardinalar yashaydi. Okeaning 

tropik  va  ekvatorial  mintaqalari  uchun  kashalot,  dengiz  toshbaqalari,  akulalar, 

uchar  baliqlar,  qisqichbaqasimonlar,  marjon  poliplari,  meduzalar,  tuneslar, 

molyuskalar 

harakterlidir. 

Chuqur 

suv 

faunasi 

bulutlar, 

marjonlar, 

qisqichbaqasimonlar,  ninatanlilar  va  boshqa  dengiz  hayvonlaridan  tarkib  topgan. 

Umuman, Atlantika okeanida hozirgi davrda 200 mingga yaqin o‘simlik va hayvon 

turlari istiqomat qiladi.