O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand veterinariya meditsinasi instituti

Nazorat savollari:

1. 
   Kasallikni tashqi ko’rinishiga qarab belgilarini yozib olish va rasmini chizish.
   
2. 
   Kasalliklarga tashxis qo’yish va ularni qo’zg’atuvchilarini aniqlash usullari bilan tanishish, preparat tayyorlab mikroskop ostida ko’rish.
   

32-Laboratoriya mavzusi: G’alla donli ekinlarning kasalliklari
Kerakli jihozlar: Gerbariydan namunalar: (bug’doy, arpa, suli, sholi va makkajo’xori kasalliklari). Rangli jadvallar. Lupa mikroskop va doimiy preparatlar.

Qora kuya kasalliklari: Asosan zararlangan urug’lar orqali tarqaladi. Qora kuya o’simlikni uch xil usulda zararlaydi.

A) urug’ sirtidan, o’simlik esa unish davrida zararlanadi.

B) o’simlik gullash vaqtida, don esa ichidan zararlanadi.

V) o’simlik butun vegetasiya davomida havo orqali zararlanadi.

1) Bug’doyning qattiq qora kuya kasalligini – Tilletia tritici zamburug’i qo’zg’atadi. Ushbu kasallik bilan zararlangan boshoq tashqi ko’rinishidan unchalik sezilmaydi. Diqqat bilan zararlangan boshoq va donni, sog’lom boshoq va don bilan solishtirganda ularning tashqi ko’rinishida sezilarli farqni ko’rish mumkin.

Bu kasallik tushgan bug’doy boshog’i don og’irligidan egilmay, balki tikka turadi va kichikroq bo’ladi. Donni o’rab turgan qobiqlar bir-biridan uzoqlashadi. Kasallangan don ko’kish-yashil rangli, shishgan yumaloq shaklda bo’ladi. Donning mag’zi qobiq bilan o’ralgan juda ko’p sporalardan iborat bo’ladi.

Bunday donlar «qora kuya xaltachalari» deyiladi. Zararlangan dondan nam havoda sassiq hid keladi, shuning uchun ham bu badbo’y qora kuya kasalligi deyiladi.