O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand veterinariya meditsinasi instituti

V. Pestisidlar zararli organizmlarga ta’sir qilish xususiyatlariga ko’ra quyidagicha tasniflanadi:

1.Yoppasiga ta’sir qiluvchi pestisidlar, bu guruhga o’z ta’sir doirasida barcha tirik mavjudotlarni o’ldira oladigan pestisidlar kiradi. Bunda organizmning foydali yoki zararli ekanligi tanlanmaydi.

2.Tanlab ta’sir qiluvchi (selektiv) pestisidlar, bu guruhga oid pestisidlar o’z ta’sir doiralarida bir turdagi organizmlarni o’ldiradi, lekin boshqa turdagi organizmlarga esa hyech qanday zarar yetkazmaydi.

3.Attraktantlar — o’zlarining ta’mi yoki hidi bilan tirik organizmlarni jalb eta olish qobiliyatiga ega bo’lgan pestisidlardir.

4.Repellentlar — o’zlarining ta’mi yoki hidi bilan tirik organizmlarni cho’chitish qobiliyatiga ega bo’lgan pestisidlardir.

5.Xemosterilyantlar — hasharotlar jinsiy organlarini sterilizasiya qiluvchi pestisiddir.

6.Feromonlar — hasharotlar organizmida ishlab chiqariluvchi pestisid guruhiga oid moddalar bo’lib, ular tashqi muhit sharoitida qarama-qarshi jinsni o’ziga jalb qiladi.

7.Ingibitorlar — hujayralar tomonidan ishlab chiqarilgan pestisidlar guruhiga oid kimyoviy moddalardir, ular ta’sirida fermentlar faoliyati susayadi yoki tirik mavjudotning hayot faoliyati pasayadi.

8. Gormonlar — organizm endokrin bezlari tomonidan ishlab chiqarilib, uning ichiga quyiluvchi va uning hayot faoliyatini boshqarishda muzhim o’rin tutuvchi kimyoviy moddalardir.

9.Antifidantlar — hasharotlarning ishtahalarini susaytiruvchi pestisidlar.

10.Defoliantlar — o’simliklar bargining to’qilishini tezlashtiruvchi pestisidlar.

11.Desikantlar — o’simliklarni ildizi bilan qurituvchi pestisidlar.

12.Retardantlar — pestisidlar guruzhi bo’lib, o’simliklarning o’sishini susaytiradi.

13.Kimyoviy immunizatorlar— o’simliklar organizmida moddalar almashinuvi jarayonining o’zgarishi hisobiga ular mahsuldorligining ortishi va shu bilan birga ularda zararli organizmlar rivojlanishiga noqulay vaziyat tug’diruvchi pestisidlar.