O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand veterinariya meditsinasi instituti

Qo’zg’atuvchining belgilari.Penicillium expansum.Konidioforalar panja shaklli, o’lchami 150-700x3-3,5 mkm. Konidiyalar zanjirchalarda, ellipsoid yoki shar shaklli, ko’p bo’lganida to’q-sariq-yashil tusli, diametri 3-3,5 mkm.

Piyoz bakteriozi (ho’l chirish) ni Erwinia carotovorava ba’zi boshqa bakteriyalar qo’zg’atadi.

Piyoz va sarimsoq o’suv davri oxirida dalada zararlanadi, ammo kasallik belgilari omborxonada hamda uzoqqa tashish paytida harorat yuqori bo’lgan vagonlarda namoyon bo’ladi. Bakteriya piyozboshlar va sarimsoq bo’laklariga har xil hasharotlar (piyoz pashshasi, piyozning sirfid pashshasi [Eumerus strigatus], piyoz kanalari, tamaki tripsi) va ularning lichinkalari paydo qilgan yaralar va jarohatlar orqali kiradi.

Infeksiya ekin ichida tuproqqa ishlov berish asbob-uskunalari, ishchilar, yomg’ir va shamol vositasida tarqaladi. Zararlangan piyozboshi bo’yiga kesilsa, sog’lom qatlamlar orasida ba’zilari sarg’ish-qo’ng’ir yoki qoramtir tus olgani va yumshagani ko’rinadi; 2-3 oy ichida bunday piyozboshlarning ichi chiriydi va sasiydi.

Zararlangan piyozboshlar urug’lik olish uchun dalaga ekilsa chirib ketishi, yoki o’sib chiqqan o’qbarglar xloroz bilan qoplangan bo’lib, o’sishdan to’xtashi va qurib qolishi mumkin.

Zararlangan sarimsoq bo’laklarida botiq, qo’ng’ir, ba’zan tasmasimon dog’lar va yaralar paydo bo’ladi, odatda ularning ustida tezda ikkilamchi mikroorganizmlar (ko’pincha Penicillium spp.,.) rivojlanadi. Kasallik omborxonalarda piyoz va sarimsoqqa katta talafot yetkazadi.