O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis instituti «oliy matematika» kafedrasi



Download 1,79 Mb.
Pdf ko'rish
bet9/48
Sana25.11.2019
Hajmi1,79 Mb.
#27151
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   48
Bog'liq
oliy matematika


15-mashg’ulot.   Funksiya haqida asosiy tushunchalar 
Mustaqil ish uchun topshiriqlar 
1. 
1
)
(
2
x
x
f
 funksiya berilgan:1) 
)
4
(
f
;  2) 
)
2
(
f
;  3)
)
1
(a
f

 4) 
)
2
a
f
 larni hisoblang. 
2. Quyidagi funksiyalarning 
)
f
D
 aniqlanish sohasini va 
)
f
E
 qiymatlar to’plamini 
toping:  
 
1) 
)
3
ln(
)
(
x
x
f
;     2)  
x
x
f
2
5
)
(
;     3)  
x
x
f
1
)
(

3. Quyidagi funksiyalarning aniqlanish sohasini toping: 
 1)  
4
7
3
)
(
x
x
x
f
;  2)  
)
/(
)
(
)
(
x
a
x
a
x
f
;                                                
 3)  
)
6
5
lg(
)
(
2
x
x
x
f
;    
4)  
x
f
1
arccos
2
)
(
 .                                                    
4.  Hajmi 
1
v
 birlikka teng bo’lgan silindr asosining radiusi 
r
 va balandligi  
h
 
orasidagi funksional bog’lanishni toping. 
5. 1)
2
,
1
)
(
x
u
u
u
f
;  2)
x
x
x
u
u
u
f
/
1
)
(
),
1
/(
1
)
(
;   
3)
x
x
u
u
u
f
4
)
(
,
)
(
2
                                  
funksiyalardan 
x
 ning murakkab funksiyalarini tuzing. 
6.  Quyidagi funksiyalarga teskari funksiyalarni toping va topilgan funksiyalarning 
aniqlanish va o’zgarish sohalarini aniqlang: 
1) 
,
0
,
1
)
(
2
x
x
x
f
; 2)
)
,
(
,
3
2
)
(
x
x
x
f
;    
3)
)
,
(
,
)
1
(
)
(
3
x
x
x
f
;    4) 
0
,
,
1
)
(
2
x
x
x
f

7. Quyidagi funksiyalarning aniqlanish sohalarini toping va ularning grafiklarini yasang. 
1) 
x
y
1
;    2) 
x
y
3
;    3)
x
1
2

   4)
1
2
x
y

 
8.  1) 
5
4
5
3
4
lim
x
x
x
, 2)
5
)
7
4
(
lim
3
x
x

 
     3) 
3
)
8
5
(
lim
1
x
x
, 4)
10
6
4
)
3
(
lim
2
2
x
x
x
 
ekanligini funksiya limiti ta’rifidan foydalanib isbotlang xamda 
x
 va berilgan funksiyalar 
kiymatlari jadvali bilan tushuntiring. 
9.  Quyidagi limitlarni, limitlarning xossalaridan foydalanib hisoblang:. 
           1) 
);
6
7
2
(
lim
2
3
x
x
x
  2) 
);
7
4
6
5
3
(
lim
2
3
4
1
x
x
x
x
x
 
 
 3) 
;
4
6
3
2
5
4
lim
2
2
3
x
x
x
x
x
  4) 
;
6
7
4
5
lim
2
2
4
x
x
x
x
x
 

 
72 
 
 5) 
;
5
6
12
7
lim
2
2
5
x
x
x
x
x
  6) 
)
8
3
lg(
8
2
lim
2
2
3
t
t
t
t
t

10.  Ushbu 
)
0
/
0
(
 va  
)
/
(
 ko’rinishdagi aniqmasliklarni oching:         
        1) 
;
6
7
12
8
lim
2
2
6
x
x
x
x
x
    2)  
;
6
5
4
2
7
3
lim
2
2
2
x
x
x
x
x
 
       3)
;
3
4
2
3
lim
4
2
1
x
x
x
x
x
      4)  
;
2
3
4
8
5
7
6
10
lim
3
2
2
3
x
x
x
x
x
x
x
 
5)
;
11
2
4
6
3
9
8
7
5
2
lim
2
3
5
2
3
4
x
x
x
x
x
x
x
x
x
  6)  
17
4
6
7
10
12
3
5
8
lim
3
5
6
2
4
6
7
x
x
x
x
x
x
x
x
x
.  
11.  Quyidagi limitlarni hisoblang: 
1)  
;
1
2
25
lim
2
5
x
x
x
 
 
2)   
;
1
1
lim
0
x
x
x
 
3)  
;
1
1
lim
0
x
x
x
x
       4)   
;
2
sin
lim
x
tgx
x
 
5)   
;
3
3
9
lim
2
3
x
x
x
  
6)   
.
49
3
2
lim
2
7
x
x
x
 
12. Quyidagi limitlarni birinchi va ikkinchi ajoyib limitlardan foydalanib hisoblang:            
     1)  
;
4
sin
lim
0
x
x
x
 2)  
;
3
/
sin
lim
0
x
x
x
  3)  
;
2
/
sin
lim
2
2
0
x
x
x
 
     4)  
;
sin
2
cos
1
lim
0
x
x
x
x
  5)  
;
2
2
3
sin
lim
0
x
x
x
 6) 
;
/
1
sin
lim
x
x
x
 
     7)
;
/
2
1
lim
n
n
n
    8) 
;
3
1
lim
/
1
0
x
x
x
        9) 
;
/
5
1
lim
n
n
n
 
    10)  
;
3
/
1
1
lim
n
n
n
 11)  
;
2
1
lim
/
x
n
x
 12)  
.
1
/
lim
n
n
n
n
    
13. Quyidagi aniqmasliklarni oching: 
1)  
;
1
lim
2
x
x
x
         2)
;
lim
2
2
a
x
x
x
 
3)  
;
8
12
2
1
lim
3
2
x
x
x
           4)  
9
6
3
1
lim
2
3
x
x
x
 . 
16-mashg’ulot Funksiyaning uzluksizligi va uzilishi Mustaqil yechish uchun misollar 
1. 
2
x
y
 funksiyaning uzluksizligini, 
5
,
3
0
x
x
 nuqtalarda, orttirmalar orqali 
ko’rsating. 
2.  1) 
7
5
3
2
3
x
x
y
,  2) 
5
3
4
2
3
x
x
y
   funksiyalar  uzluksizligini 
3
;
2
1
0
x
x
 nuqtalarda, orttirmalar orqali ko’rsating. 
3. 
x
y
sin
 va 
x
y
cos
 funksiyalarning 
x
 ning hamma qiymatlari uchun uzluksiz 
ekanligini ko’rsating. 
 
4. Quyidagi funksiyalarning uzilish nuqtalarini toping va ularning turini aniqlang: 

 
73 
 1) 
;
4
8
)
(
x
x
f
 
2)  
4
(
x
x
x
f

 
5. Ushbu funksiyalarning uzilish nuqtalarini toping va ularning turini aniqlang: 
 1) 
;
3
9
)
(
2
x
x
x
f
 
2)  
5
25
)
(
2
x
x
x
f

17,18-mashg’ulotlar.  
1.Funksiya hosilasi 
Mustaqil bajarish uchun topshiriqlar 
1. 
2
2
1
)
3
;
)
2
;
sin
)
1
x
y
tgx
y
x
y
 funksiyalarning 2- tartibli  osilalari 
topilsin. 
2. 
x
x
y
x
y
x
y
sin
)
3
;
1
)
2
;
cos
)
1
2
2
 funksiyalarning 3- tartibli  osilalari 
topilsin. 
3. 
a
x
arctg
y
te
y
x
x
y
t
)
3
;
)
2
;
ln
)
1
 funksiyalarning 3- tartibli  osilalari 
topilsin. 
4. 
x
y
e
y
x
y
a
x
)
3
;
)
2
;
ln
)
1
 funksiyalarning 
n
- tartibli  osilalari topilsin. 
5. 
x
y
x
y
x
y
n
2
cos
)
3
;
sin
)
2
;
)
1
   funksiyalarning 
n
-  tartibli  osilalari 
topilsin. 
6. Leybnis formulasi bo’yicha: 
x
x
y
x
a
y
x
e
y
x
x
sin
)
3
;
)
2
;
cos
)
1
2
3
 
 funksiyalardan 2- tartibli  osilalar topilsin. 
7. Leybnis formulasi bo’yicha: 
x
x
y
x
x
y
x
e
y
x
cos
)
3
;
ln
)
2
;
sin
)
1
2
 
funksiyalardan 3- tartibli  osilalar topilsin. 
8. 
)
0
(
),
(
),
(
,
)
(
)
(
)
(
n
n
a
x
f
x
f
x
f
xe
x
f
 topilsin. 
9. 
)
0
(
...,
),
(
),
0
(
),
0
(
),
1
(
)
(
)
(n
f
x
f
f
f
x
x
f
 topilsin. 
10. 
2
arcsin
)
3
;
)
2
;
)
1
2
x
y
ctgx
y
e
y
x
 funksiyalarning 2- tartibli  oslalari 
topilsin. 
2.Funksiyaning differensiali 
Mustaqil bajarish uchun topshiriqlar 
Quyidagi funksiyalarning differensiallari topilsin. 
1.    
.
3
3
)
2
;
)
1
2
3
x
x
x
y
x
y
n
  
2. 
.
2
)
2
;
1
)
1
2
2
gt
s
x
y
 
3. 
.
1
)
2
;
2
sin
2
)
1
2
t
x
r
 

 
74 
4. 
).
cos
1
(
)
2
);
(sin
)
1
2
u
d
t
d
 
5. 
);
ln
(
)
2
;
)
1
d
a
x
arctg
x
a
d
 
 
Quyidagi funksiyalarning differensiallari topilsin. 
1. 
.
1
)
2
);
sin(
)
2
;
1
1
)
1
2
2
t
s
b
a
r
x
x
y
 
2. 
.
)
2
;
1
4
)
2
;
cos
ln
)
1
2t
e
s
u
arctg
z
x
y
 
3. 
).
(
)
3
);
(
)
2
);
1
(
)
1
bt
e
bt
d
tg
d
x
d
       
3. Differensial hisobning asosiy teoremalari. 
Mustaqil bajarish uchun topshiriqlar 
1. 
Ushbu 
x
x
f
sin
 funksiya uchun 
]
2
;
0
[
 segmentda Roll teoremasining shartlari 
bajariladimi? 
2. 
Ushbu 
x
e
x
f

2
2
1
x
x
x
g
  funksiyalar 
]
2
;
0
[
  segmentda  Koshi 
teoremasining shartlarini kanoatlantiradimi? 
3. 
Ushbu 
1
2
x
x
x
f
  funksiya  uchun 
]
2
;
0
[
  va 
]
1
,
0
[
  segmentlarda  Roll 
teoremasining shartlarini tekshiring. 
4. 
0
,
0
0
,
1
sin
x
x
x
x
x
f
  funksiya uchun [-1; 1] oralikda 
Lagranj teoremasi o’rinlimi? 
5. 
3
4
2
x
x
x
f
 funksiya ildizlari orasida uning xosilasining xam ildizi bor ekani 
tekshirilsin. 
6. 
Roll teoremasini 
3
2
x
x
f
 funksiyaga [-1; 1] segmentda tatbiq qilish mumkinmi? 
7. 
2
x
y
 parabolaning qaysi nuqtasida o’tkazilgan urinma 
1
;
1
A
  va 
9
;
3
B
 
nuktalarni birlashtiruvchi vatarga parallel bo’ladi? 
8. 
]
,
[
b
a
 segmentda 
2
x
x
f
 funksiya uchun Lagranj formulasi yozilsin va s topilsin. 
Grafik usul bilan tushuntirlsin. 
9. 
]
4
;
1
[
 segmentda 
x
x
f
 funksiya uchun Lagranj formulasi yozilsin va s topilsin. 
10. 
3
x
x
f
  va 
2
x
x
g
  funksiyalar  uchun  Koshining 
c
g
c
f
a
g
b
g
a
f
b
f
 
formula yozilsin hamda s topilsin. 
11. 
3
x
x
f
  funksiya  uchun  Lagranjning 
c
f
a
b
a
f
b
f
  formulasi 
yozilsin va s topilsin. 
12.  Quyidagi funksiyalar uchun Lagranj formulasi yozilsin va s topilsin: 
1)  [0; 1] segmentda 
x
arctg
x
f

2)  [0; 1] segmentda 
x
x
f
arcsin

3)  [1; 2] segmentda 
x
x
f
ln

19,20 -mashg’ulotlar.  Hosila tatbiqlari  
Mustaqil bajarish uchun topshiriqlar 

 
75 
1. Quyidagi funksiyalarning o’sishi va kamayishi tekshirilsin. 
1. 
2
x
y

5. 
x
tg
y

2. 
3
x
y

6. 
x
e
y

3. 
x
y
1

7. 
2
4
x
x
y

4. 
x
y
ln

 
 
2. Quyidagi funksiyalarning ekstremumlari topilsin va ularning grafiklari yasalsin. 
1. 
5
4
2
x
x
y

8. 
2
1
1
x
y
 
2. 
x
x
x
y
3
3
2
3

9. 
3
13
6
2
x
x
x
y

3. 
3
4
4
x
x
y

10. 
x
x
y
1
2

4. 
1
3
2
x
y

11. 
3
2
4
1
x
y

5. 
4
2
1
4
2
x
x
y

12. 
2
;
2
4
x
tg
x
y
oralikda 
6. 
3
4
3
x
x
y

13. 
2
x
xe
y

7. 
x
x
y
2
2

14. 
x
x
y
ln

 
3. Quyidagi funksiyalarning ekstremumlari topilsin va jadvallari tuzilsin. 
1. 
2
4
x
x
y

6. 
x
x
x
y
9
6
2
3

2. 
3
2
2
x
x
y

7. 
4
4
3
x
x
y

3. 
2
3
3
x
x
y

8. 
x
x
y
ln
2

4. 
2
2
x
x
y
 
9. 
2
;
2
,
2
sin
x
x
y
oralikda. 
5. 
2
4
2
4
x
x
y

 
4. Funksiya grafigining qavariqligi, botiqligi va egilish nuqtasi.  Mustaqil 
bajarish  uchun topshiriqlar 
Quyidagi funksiyalarning qavariqlik va botiqlik oraliqlarini toping. 
1. 
0
,
1
,
x
x
x
f

2. 
x
e
x
f

3. 
x
x
f
ln

4. 
x
x
x
x
f
3
10
2
5

5. 
2
1
1
x
x
f


 
76 
6. 
6
5
5
x
x
y

7. 
4
4
4
5
x
x
y

8. 
2
2
x
e
y

9. 
4
12
2
2
x
y

10.  
x
x
e
y
ln

11.  
x
xe
y
1

12.  
3
1
3
x
x
y

13.  
2
4
2
1
x
x
y

14.  
x
x
y
ln

5. Quyidagi  funksiyalar grafikla rining egilish 
nuqtalarini toping.  
1. 
6
5
5
x
x
y
           2.  
2
2
x
e
y
             3.
x
xe
y
1
 
   3.
3
1
3
x
x
y
         4. 
x
y
cos
            5.  
2
1
4
2
x
x
y
 
        6. 
3
2
1
x
y
           7.   
x
x
y
ln
2
2
 
Download 1,79 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   48




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish