O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis instituti

Bevosita  va  bilvosita  sotish  yo‘llari.  Turistik  xizmat  turlarini  sotish  yo‘llari 
favqulodda  xilma-xildir.  Ular  sodda  va  murakkab,  uzun  va  qisqa,  keng  va  tor 
bo‘lishlari  mumkin.  Birida  og‘zaki  kelishuv  yoki  oldi-berdi  kifoya,  boshqasida  – 
mayda ikir-chikirgacha ko‘rsatilgan yozma shartnoma (kontrakt) tuzish talab etiladi. 

---

                      
212 
Turistik  xizmatlarni  yoyilish  kanallari  ishlab  chiqaruvchilar  tomonidan  bevosita 
sotishni,  ulgurji  sotish  esa  turli  ulgurji  –  vositachi  tashkilotlar  tomonidan  chakana 
tarmoqlar orqali sotilishni o‘z ichiga oladi. 
Tovar  va  xizmatlarning  hamma  ko‘p  xilliklari,  jumladan  turistik  xizmatlarni 
sotishning  ikki  asosiy  bazis  tipik  kanallariga  birlashtirish  mumkin:  bevosita  va 
bilvosita  holatda.  Bevosita  kanallar  ishlab  chiqaruvchi  bilan  iste’molchi  o‘rtasidagi 
to‘g‘ridan-to‘g‘ri aloqani ta’minlaydi. Aviakompaniyalar, otellar, tematik parklar va 
boshqa turizm industriyasi korxonalari o‘z mijozlariga to‘g‘ridan-to‘g‘ri xizmatlarni 
sotadi. Shu maqsadda ular o‘zlarining xususiy savdo nuqtalarini ochishadi, katolog va 
telefon  orqali  sotishni  tashkil  qiladilar.  Keyingi  paytlarda  esa  telekommunikatsiya 
tarmoqlari rivojlanishi bilan kompter tarmog‘i va elektron pochtadan iste’molchilarga 
turistik xizmatlarni taqdim etish va bronlashtirib qo‘yishda keng foydalanilmoqda. 
To‘g‘ridan  –  to‘g‘ri  kanallardan  keng  foydalanish  orqali  sotish  –  bozorga 
chiqarish  yetkazib  beruvchi  uchun  ham,  ularning  mijozlari  uchun  ham  bir  qator 
afzallika ega: 

  nisbatan soddaligi. To‘g‘ridan-to‘g‘ri sotishda faqat ikki sub’ektiv – ishlab 
chiqaruvchi  va  so‘nggi  iste’molchi  (sayyoh)  –  ma’lum  munosabatga 
kirishadi;  xizmatlarni  realizatsiya  qilishda  uchinchi  shaxs  ishtiroki  talab 
etilmaydi; 

  Sotuvchi  va  haridor  oldi-sotdi  masalalarini  o‘zaro  osongina  kelishib 
olishadi, zarur bo‘lganda esa ularga tegishli o‘zgartirishlar kiritishadi; 
