|
Jadval 14
AQSH umumiy ovqatlanish korxonalarining turlari va tavsifi
Korxona turi
va uning
ixtisoslashuvi
Kattaligi
(o‘rinlar soni)
Joylashishi
Xizmat ko‘rsatish
shakli
Narxi
Haridorlar
Menyu
(taomnoma)
Boshqarish
Restoran to‘liq
xizmati bilan
75-200
Shahar yoki
shahar atrofida
transport
tarmoqlarining
kesishgan joyida
Stol atrofida
Yuqori va
to‘liq
xizmatni
kiritadi
Maxsus
tantanali kechki
ovqatga taklif
etilishi
Menyu «Alya
kart» porsion
ovqat va uning
har biriga ta’luqli
narx to‘liq taom
va ichimliklar
to‘plami
Mustaqil yoki
assotsiilashgan
restoranlar
zanjirining
a’zosi
Tematik
xizmatlar bilan
100-400
Katta bo‘lmagan
savdo va transport
markazida
Stol atrofida,
ichimliklar
qo‘shilgan holda
O‘rtacha va
yuqori
narxda
Tur gruppalar va
yakka shaxslar
Qovurilgan
go‘sht, dengiz
mahsulotlari
hamda milliy
taomlar
Restoran zanjiri
tarkibida
to‘lahaqli yoki
franshiz a’zosi
Banket xizmat
bilan
10-200
Mehmonxonada,
motelda, kurortda
Har xil
O‘rtacha
darajada
Maxsus tadbirga
taklif qilinganlar
Oldindan
tanlangan
ovqatlarning
xilma – xil turlari
Mehmonxona
korxonasi
ovqatlanish
direktori
«Shved stoli»
bilan
100-400
Transport
magistrali
yaqinidagi alohida
turgan korxonalar
O‘z-o‘ziga
xizmat
Yagona
narx
Uncha yuqori
bo‘lmagan
narxga
intiluvchi
iste’molchi
Kafeteriyadagiga
nisbatan ancha
cheklangan
taomlar
Xususiy
shaxslar yoki
o‘rtoqlik
Kafeteriy
100-400
Savdo markazi
yaqinida
Har xil
O‘rta
darajada
Yuqori
darajadagi
narxga
intiluvchi oilalar
va yakka
kishilar
«Alya kart»
menyusi; taomlar
keng ruyxati,
ammo biroq
chegaralangan
ichimliklar
Zanjir tarkibida
Kofeynya
100-300
Mehmonxonada,
Stol
O‘rta
Mehmonxonada Vaqt yetishmagan
Mehmonxona
194
otelda va kurortda
atrofidagilarga
neformal xizmat
ko‘rsatish
darajada
yashash,
motelda
sharoitda tatil va
tushlik
ovqatlarning
chegaralanishi
korxonasining
umumiy
ovqatlanish
direktori
Kofeshop
35-300
Uncha ko‘p
transport harakati
bo‘lmagan
rayonda
Baland stol
atrofida tik holda
O‘rtacha
joylashgan
joyi va
menyuga
bog‘liq
holda
Ko‘p kishilar
davrasi
Nonushta, tushlik
va kechki ovqatga
taomlarning keng
to‘plami
Restoran zanjiri
to‘la huquqli
yoki franshizm
a’zosi
Keytering
Chegaralangma
gan
Ommaviy
tadbirlar o‘tadigan
joyda
Har xil xizmatlar
binodan
tashqarida
Xizmat
ko‘rsatish
va menyuga
bog‘liq
Ommaviy
tadbirlar
ishtirokchilari
Buyurtma
berilgan
taomlarning to‘liq
to‘plami (zakuska
va ichimliklar)
Ayrim kishilar
yoki
kompaniyani
boshqaruvchi
lar
Oshxonalar
tashkilotlarda va
korxonalarda
10-500
Yirik korxonalar
va tashkilotlarning
ajralmas qismi
Har xil
O‘rtacha
kompleks
narx;
to‘lovning
taxminiy
shakli
Korxonalar va
tashkilotlar-
ning ishchilari
va kelib
ketuvchilar
Kompleks
tushliklar, siklli
menyu
Shartnoma
bo‘yicha kasbiy
boshqaruvi
Manba:
A.Yu. Aleksandrova. Mejunarodniy turizm. M., 2004.
195
Odatda sayyohlar qaysi mamlakatda bo‘lsalar, o‘sha mamlakatning oshxonasi
bilan tanishishga qiziqadilar. Ko‘p hollarda shular o‘zlari shaharlarning qiziqarli
milliy hamda arzon restoranlari haqida ma’lumot berib o‘tishadilar. Milliy restoranlar
bilan tanishtirish nuqtai nazardan ham sayohatlar tashkil etiladi. Masalan, Bavariyada
sayyohlarni Bavariya (Germaniya) oshxonasi bilan, ya’ni mashhur oq sosiskalar
hamda bavarcha pivo bilan mehmon qilishadi. Myunxenda esa sayyohlarni albatta
«Xofbrayxaus»ga, ya’ni eng katta pivo zaliga olib borishadi. Avstriyada dunyoda eng
mashhur bo‘lgan vencha shnitsellarni (katlet turi) tamaddi qilishga olib borishadi va
albatta Italiyada esa hech qaysi tushligi pastasiz (makaronli taom) o‘tmaydi.
AQSH da va barcha ko‘pgina mamlakatlarda afg‘oncha, kolumbcha, hindcha,
chexcha kabi restoranlar ishlab kelmoqda.
Oxirgi paytlarda vegeterianlarga xos oshxonalar ham paydo bulla boshlayapdi,
yoki yahudiylar uchun maxsus tayyorlanadigan taomlar restoranlar ham faoliyat
ko‘rsatib kelmoqda.
Yuqoridagilardan tashqari restoranlar ixtisoslashuvi bo‘yicha ham ajratiladi.
Masalan, faqatgina baliq yoki go‘shtli taomlar taklif qiladigan restoranlar.
Restoranlar faqatgina bitta taomni ishlab chiqarishga ixtisoslashishi ham mumkin.
Aytaylik, pitssa tayyorlash.
Amerikaliklar restoranlarni ikkita kategoriyalarga klassifikatsiya qiladilar:
Ulik servisli – bu restoranlar keng tanlovli taomlar, yuqori darajadagi
oshxonalari bilan ajralib turadi. Bunday restoranlar rasmiy va norasmiy bo‘lishi
mumkin. Ularni narxlari, menyusi bo‘yicha klassifikatsiya qilish mumkin. Bu
restoranlarda asosan fransuzcha va italyancha kulinariya an’analarini qo‘llaydilar.
Ixtisoslashgan – bunga, biron-bir bir tipda, masalan, tez, ommaviy, kundalik
xizmat ko‘rsatish yoki milliy taomlar tayyorlashga ixtisoslashgan restoranlar kiradi.
Bitta restoran, ham to‘liq xizmat ko‘rsatuvchi, ham ixtisoslashgan bo‘lishi
mumkin.
Restoranlar quyidagilarga bo‘linadi:
- tez xizmat ko‘rsatuvchi, bular bitta asosiy taomni tayyorlashga ixtisoslashgan
bo‘ladi: (gamburgerlar, pitssa, dengiz mahsulotlari, tovuq, quymoqlar, sendvichlar,
Meksika taomlari).
- Oilaviy restoranlar – bular eski kofeen prinsipiga moslashtirib
tashkillashtirilgan.
- Milliy oshxona restoranlari – bularni AQSH da etnik oshxonalar deb atashadi.
Bunday etnik (yoki etnografik) ovqatlanish korxonalari sayyohlar tomonidan katta
qiziqish bilan foydalaniladi.
- Tematik restoranlar – bu biron-bir temani, masalan musiqa eshitish: futbol
tomosha qilish imkoniyatini ishlab chiadilar. Bu restoranlar chegaralangan
assortimentdagi taomlarni taklif qiladilar. Ularning asosiy maqsadi – muhit yaratish.
Tematik ovqatlanish korxonalari nafaqa AQSH da, paydo bo‘lmoqda. Masalan,
Isroildagi Tell-Aviv va Iyerusalim yoki Ulik dengizigacha bo‘lgan yo‘l kesishuvida
«kafe» joylashgan. Bu kafe Elvis Preslining hayoti va ijodiga bag‘ishlangan. Bu esa
sayyohlarning katta e’tiborini qozonib kelmoqda.
Turistlar o‘rtasida restoranlarga talab juda katta ular ikkita katta guruhga
bo‘linadi: klassik va tez xizmat ko‘rsatish sohasi. Mashhur klassik restoranlar misoli
196
san’at asaridek ko‘zga tashlanadi. U noyob, hayratomuz, sherik bilan uzoq suhbat
qurishga juda ham qulay yoki hechbo‘lmaganda ichki bezak va jihozlari bilan
xo‘randalarga zavq-shavq bag‘ishlaydi. Ammo ularning narxi haddan tashqari juda
qimmat.
Birinchi klass restoranlarining muhim belgisi individuallikka intilish
hisoblanadi. Ularning betakror qiyofasi ichki shinamlik va lazzatli taomlari bilan
to‘ldiriladi. «Leynsboro» otelining ana shunday vegetarian restorani Londonda
Bukingmen saroyi ro‘parasida noklassik qarorgohda joylashgan.
Angliyaning mashhur kishilari, aktyorlar va rok-n-rolla va duzlari
mehmonxonalari davrasida o‘z vaqtni o‘tkazish, xohlagan mashhur leynsboro tansiq
taomlaridan tatib ko‘rishda huzur bag‘ishlaydi. Rang-barang va nafis taomnomaga
gulsafsar va limonli yalpizdan arman likyorigacha qo‘shilgan xushbo‘y va lazzatli
suplar kiritilgan.
Umumiy ovqatlanish korxonalarining boshqa guruhlarini tez xizmat
Do'stlaringiz bilan baham: |
