O'zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis instituti

4-Mavzu:  PEDAGOGIK TEXNOLOGIYALAR
Reja:
1. Pedagogik texnologiyalarni o‘quv jarayoniga joriy etishning dolzarbligi
2. Pedagogik texnologiya predmeti
3. Texnologiya va tizim  tushunchalari
4. Pedagogik texnologiya nazariyasininig shakllanish bosqichlari
5. Faol o‘qitish metodlarini tanlash. An’anaviy va noan’anaviy metodlar
6. “Aqliy hujum” metodi
7. “Davra suhbati” metodi
1. Pedagogik texnologiyalarni o‘quv jarayoniga joriy etishning dolzarbligi
O‘zbekistonda   ta’lim-tarbiya   sohasini   isloh   qilishning   asosiy   omillaridan   biri   «shaxs 
manfaati va ta’lim ustvorligi»dir. Bu omil davlatimizning ijtimoiy siyosatini belgilab berganligi 
tufayli ta’limning yangi modeli yaratildi.
Mamlakatimiz   prezidenti   I.   Karimov   tomonidan   bu   modelni   amalga   oshirish   bilan 
ijtimoiy-iqtisodiy   sohalarda   yuz   beradigan   o‘zgarishlar   ro‘y-rost   oldindan   ko‘rsatib   berildi. 
Jumladan:
Ijtimoiy-iqtisodiy iqlimga ijobiy ta’sir qiladi va natijada mamlakatimizdagi mavjud muhit 
butunlay o‘zgaradi;
Insonnn hayotda o‘z o‘rnini topish jarayoni tezlashadi;
Mustaqil fikrlovchi erkin shaxsning shakllanishiga olib keladi;
Jamiyatimizning potensial kuchlarini ruyobga chiqarishda juda katta ahamiyat kasb etadi;
Fuqarolik jamiyati qurishni ta’minlaydi.
YUqorida   keltirilgan   fikrlarni   amalga   oshirishni   ta’minlash   mAqsadida   hukumatimiz 
tomonidan qabul qilingan Kadrlar tayyorlash milliy dasturida ta’lim tizimiga ilg‘or pedagogik 
texnologiyalarni joriy qilish va o‘zlashtirish zarurligi ko‘p kara takrorlanadi. 
Hozirgi   kunda   pedagogik   adabiyotlar,   ta’lim   muammolariga   oid   ma’ruzalar,   rasmiy 
hujjatlarda   «YAngi   pedagogik   texnologiya»,   «Ilg‘or   pedagogik   texnologiya»,   «Progressiv 

---

pedagogik texnologiya» «Zamonaviy ta’lim texnologiyasi» iboralari keng qo‘llanilmoqda. Ammo 
«Pedagogik   texnologiya»   tushunchasi   hali   bir   qolipga   tushirilmagan,   ensiklopediyalarda 
izohlanganicha   yo‘q,   uning   mazmunini   yagona   talqini   ishlab   chiqilmagan   va   shuning   uchun 
iboraning bir-biridan farqlanuvchi ko‘pgina tariflari mavjud. 
Respublikamizning   pedagogik   olim   va   amaliyotchilari   ilmiy   asoslangan   hamda 
O‘zbekistonning ijtimoiy-pedagogik sharoitiga moslashgan ta’lim texnologiyalarini yaratish va 
ularni   ta’lim-tarbiya   amaliyotida   qo‘llashga   intilmoqdalar.   Zamonaviy   ta’lim   texnologiyalarni 
ta’lim jarayoniga tadbiq etishning asosiy sabablari quyidagilardan iborat:

  aholi  ta’limini  jadallashtirish  va samaradorligini  oshirish maqsadida  eng  ilg‘or 
pedagogik tadbirlardan foydalanish zarurligi;

  an’anaviy o‘qitish tizimi yozma va og‘zaki so‘zlarga tayanib ish ko‘rishi tufayli 
«axborotli   o‘qitish»   sifatida   tavsiflanib,   o‘qituvchi   faoliyati   birgina   o‘quv   jarayonining 
tashkilotchisi sifatida emas, balki nufuzli bilimlar manbaiga aylanib qolganligi.
Pedagogik   texnologiyasi   yuqorida   sanab   o‘tilgan     shartlarni   barcha   talablariga   javob 
beradigan pedagogikiy tadbirdir.
 
Pedagogikni   texnologiyalashtirishning   asosini,   pedagogik   jarayonini,   uning 
samaradorligini oshirish va pedagogik oluvchilarni, berilgan sharoitlarda va ajratilgan vaqt ichida 
loyihalashtirilayotgan   o‘quv   natijalarga   erishishlarini   kafolatlash   maqsadida   to‘liq   boshqarish 
g‘oyasi tashkil etadi. 
Bunday yondoshishning mohiyati, pedagogik jarayonini tizimlashtirishdan - uni, 
aniq   rasmiylashtirilgan   va   detallari   bo‘yicha   aniq   elementlarga   bo‘lib   tashlash   yordamida 
maksimal shakllashtirishdan iborat. 
2. Pedagogik texnologiyaning predmeti - pedagogik tizimini konseptual asoslariga dalil 
keltirishdan, maqsadlarni qo‘yishdan, natijalarni shakllantirishdan, o‘quv materialini tanlash va 
strukturalashtirishdan, pedagogik modelini tanlashdan, to ularni amalga oshirishgacha, ularning 
muqobillik va samaradorlik darajasini baholashgacha loyihalashtirishdan tarkib topadi. 
Pedagogika fani va amaliyotida, «pedagogik texnologiya», «pedagogik texnologiyasi», 
«o‘qitish texnologiyasi» kabi atamalardan keng foydalanilmoqda.