O'zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis instituti

O‘quv materialini tushuntirish metodi
Pedagog tomonidan o‘rganilayotgan mavzuning narsa, hodisa va voqealarning mazmunini 
xarakterlaydigan tushuncha, qonun va qoidalarni uqtirishdir. Bu metod ko‘proq matematika, 

---

fizika, ximiya, ona tili, rus tili va shunga o‘xshash fanlarni o‘qitishda ko‘proq qo‘l keladi. 
Pedagogning ma’lum bir fanning u yoki bu mavzuga oid qonun, qoidalarni qanchalik asosli 
ekanligini faktlar, misol va dalillar keltirish, shuningdek masalalar, misollar ishlash yo‘li bilan 
isbotlab beradi.
Bu jarayonga talabalarning aktiv ishtirok etishlarini ta’minlamay turib, ko‘tilgan maqsadga 
erishib bo‘lmaydi. Ayniqsa bayon qilinayotgan materiallarini umumlashtirish va xulosalar 
chiqarishda talabalarning o‘z mulohazalari bilan ishtirok etishlarini ta’minlash muhim.
Maruza metodi
Bu metod o‘quv materialini hajmini kattaligini, mantiqiy tuzilishi, obrazlari isbot va 
umumlashtirishning anchagina murakkabligi bilan farqlanadi. Agar hikoya darsning bir 
qisminigina egallasa, maruza odatda ularni to‘la qamrab oladi. Maruza davomida muammoli 
vaziyatlarni vujudga keltirish, mavzuga oid ko‘rgazmali materiallarni namoyish etish, maruza 
oxirida umumiy xulosalar chiqarish kabilar samaradorlikni oshiradi. Maruza metodi keng 
qamrovli axborotni talabalarga etkazishda juda ham qo‘l keladi.
Suhbat
Bu metod asosan savol-javob yo‘sinida olib boriladi. Suhbatlarning ma’lum maqsadga 
qaratilganligi ularning xarakterini belgalaydi. Suhbat evristik xarakterda, etik xarakterda, 
instruktiv metodik xarakterda bo‘lishi mumkin.
Suhbat metodi talabalarni faol ishtiroki orqali o‘tkazilganligidan mustaqil fikrlash, 
xulosalash kabi xislatlarni talabalarda shakllantiradi. 
12