O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi samarqand davlat universiteti

Tug‟ruqdan keyingi qon ketishda birinchi yordam ko‟rsatish 
Bachadon atoniyasida aortani bosish:
Qo‘l panjasi musht holatida tugilib, kindik sohasida umurtqa 
pog‘onasi 
dan 
sal 
chaproqda 
bosiladi.Yordam 
to‘gri 
ko‘rsatilayotganligiga ishonch hosil qilish uchun son arteriyasi 
pulsatsiyasi tekshiriladi. Pulsatsiya yo‘ qolishi amaliyot to‘g‘ri 
bajarilganidan dalolat beradi. Bu usul bachadon dan qon to‘xtatishning 

---

288 
vaqtinchalik usuli bo‘lib, statsionarga yetkazish ga qadar 20 minutgacha 
qo‘llash mumkin.
5.8-rasm. Bachadon atoniyasida qorin aortasini bosish. 
 
 
Qon ketish davom etsa:
Zudlik bilan yaqin joydagi tugruqxonaga olib boring 
Kislorod ingalyatsiyasini qo‘llang. 
Infuzion eritmaga 20 birlikda oksitatsin qoshib 1daqiqada 60 tomchidan 
yuboring 
Bachadon atoniyasi 
Xodimlarni yordamga chaqiring
Qovuqni boshatish lozim bolsa 
katetеr yordamida bajaring 
Vena ichiga quyish tizimini ornating 
Infusion eritmaga 20 birlik oksitatsin 
qoshib1daqiqada 60 tomchidan yuboring 
Mushak orasiga 10 birlikda oksitatsin 
5.9-rasm. Bimanual 
massaj
yuboring va bachadonni ikki qol bilan bosing
Har 15 daqiqada arterial qon bosimini, pulsni olchang.
Homiladorlik davrida eklampsiya xurujida birinchi yordam 
Tutqanoq tutishida birinchi yordam taktikasi: 
1. 
Bemorni tekis joyga ehtiyotlik bilan yotqizib, jarohat olishini 
oldi ni olish maqsadida boshini yonboshga qaratish, raush efir narkozi 
berish, qolgan muolajalar barchasini narkoz ostida bajarish; 

---

289 
2. 
Bemor og‗zini og‗iz kergich yoki qoshiq yordamida ochib til 
ushla gich yordamida tilini oldinga tortishi va og‗iz bo‗shlig‗i va nafas 
yo‗lini shilimshiqlardan tozalash; 
3. 
Tutqanoq tugagan zahoti nafas olish tiklansa kislorod 
beriladi, uzoq vaqt apnoe holati ro‗y bersa o‗pkani sun‘iy ventilyasiya 
apparatiga ulanadi. 
4. 
Yurak faoliyati to‗xtasa o‗pkaga sun‘iy nafas berish bilan bir 
vaqt ning o‗zida yurakni yopiq massaj qilish va yurak tomir reanimasiya 
usul laridan foydalaniladi. 
5. 
Qayta tutqanoq tutishini oldini olish maqsadida vena qon 
tomiriga sibazon (sinonimi seduksen), diazepam, relanium 0, 5% – 2 ml 
yuborila di. Bundan tashqari 20 ml 25% magneziy sulfat, kerak bo‗lsa 
250–300 mg geksenal yuboriladi va intubasiya qilinadi. 
Fenobarbital 20 ml yoki geksenal 1% eritmasi 200–300 mg 
mushaklar orasiga yoki vena qon tomirga yuboriladi. Magneziy sulfat 
boshida 25% eritmasidan 20 ml 100–200 ml reopolyuglikin eritmasida 
aralashtirilib 15–20 daqiqa davomida qon bosimini nazorat qilib 
yuboriladi. Keyincha lik tana vazniga, individual sezgirligiga qarab, 
bemor ahvolining og‗irli giga, qon bosimi balandligiga qarab bir sutkada 
bir necha bor yuborilishi mumkin.