O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi samarqand davlat universiteti

2.3
 
Terrorizmning global muammoga aylanib borayotganligi 
Xalqaro terrorizm
— bir davlat hududi doirasidan tashqariga 
chiqadigan terrorizm, deb ta'rif berilgan. 
Terrorizm, uning oqibatlari hozirgi kunda dunyo to`qnash 
kelayotgan asosiy va eng xavfli muammolardan biri hisoblanadi. Bu 
holat u yoki bu darajada rivojlangan mamlakatlarga ham, o`z islohotlari 
yoki taraqqiyoti bosqichlarini bosib o`tayotgan mamlakatlarga ham 
taalluqlidir. 
Dunyoning yetakchi mamlakatlari vakillari ushbu muammoni 
muhokama qilish va aksilterrorchilikning xalqaro mexanizmlarini 
yaratish uchun muntazam ravishda yig`ilib turishadi. Ushbu 
uchrashuvlar davomida qanday ko`rinishda bo`lmasin terrorizmni 
moliyaviy va boshqa tomonlardan qo`llab-quvvatlash yo`lidagi 
harakatlarga chek qo`yish to`g`risida kelishuvlarga erishildi. Bugungi 
kunda terrorizm muammolari bilan davlat va jamoat tashkilotlarining 
keng tarmog`i shug`ullanmoqda. Ko`plab anjumanlar, simpoziyumlar, 
seminarlar o`tkazila boshlandi. AQSHda ―Terrorizm‖ nomli jurnal chop 
etilmoqda. 
O`zbekiston Respublikasi birinchi Prezidenti I.Karimov Oliy 
Majlisning XIV sessiyasida so`zlagan nutqida ―Hozirgi vaqtda 
terrorizmning tajovuzidan o`zini holi his qiladigan birorta qit`a yoki 
davlatning o`zi yo`q. Xuddi vabo singari yer yuzining ko`plab 
mamlakatlariga yoyilib borayotgan bu balo-qazo ertaga kimni nishonga 
olishini ham oldindan aytish qiyin‖, deb ta`kidlagan edi. 
Terrorizm — jamiyat va shaxsga qarshi jinoyat. Uning maqsadi va 
qamrovliligi XX asrning oxiri XXI asr boshlarida insoniyat hayotiga 
katta xavf sola boshladi. O'zining yovuz niyatini oshkor etdi. Jumladan, 

---

47 
Nyu-York (AQSH) shahridagi xalqaro savdo markazining ikki binosi 
sanoqli daqiqalar ichida yer bilan yakson bo'ldi. Shuningdek, Shimoliy 
Irlandiya va Angliyadagi ―IRA‖, Ispaniyadagi ―ITA‖, Osiyoda 
jinoyatkorona faoliyat olib borayotgan ―A1- Qoida‖ kabi yer yuzasining 
turli burchaklaridagi 500 ga yaqin terrorchilik tashkilotlari turli qabih 
ishlarni amalga oshira boshladi. Rasmiy ma'lumotlarga qaraganda, 1975-
yildan 1994-yilgacha dunyoning turli mamlakatlarida 9 mingdan 
ortiqroq terroristik harakatlari sodir etilgan. Yoki boshqacharoq qilib 
aytsak, yovuz kuchlar kuniga 1,3 martadan o'zini namoyon etgan. 
Bugungi kunda terroristik harakatlarning yanada faollashish jarayoni 
yuz bermoqda. U XXI asrning global masalasiga aylanib qoldi. 
Terroristik tashkilotlar o'zlarida mavjud bo'lgan barcha imkoniyatlarini 
ishga solib, o'z maqsadiga erishish sari qonli yurish qilmoqda. Ular turli 
xildagi kimyoviy va biologik qurollardan foydalanishga urinmoqdalar. 
Jumladan, 200 martadan ortiq shunday qurollardan foydalanildi. 
Xo'sh, XXI asrda global muammoga aylanib qolgan terrorizmning 
o'zi nima? 
Terrorizm
— avvalambor, siyosiy-huquqiy, tarixiy, ijtimoiy-
psixologik, dinlararo va boshqa muammolarga borib taqaluvchi