O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti tarix fakulteti tarixshunoslik va manbashunoslik kafedrasi arxivshunoslik fanidan ma’ruza matni tuzuvchi: Yakubov Akmal Saydirasulovich

Nazorat savollari 

1. Hujjatlar to’plami asosan qanday materiallar asosida tuziladi? 

2. Nega arxeografik to’plamni tuzishdan oldin adabiyotlar bilan tanishish lozim?
3. Bibliografiya nima? 
4. Arxeografik to’plam tuzishda davriy matbuot materiallaridan foydalansa
bo’ladimi? Fikringizni asoslab bering. 
5. Arxiv hujjatlarini yig’ishga, tanlab olishga qachon kirishish kerak?
6. Kokret bir mavzu bo’yicha arxiv hujjatlarini qanday qilib topish mumkin? 
7. Arxiv hujjatlarini nashrga tayyorlash jarayonida qanday ishlar amalga
oshiriladi? 
8. Hujjatlarni arxeografik jihatdan rasmiylashtirish deganda nimani tushunasiz?
9. To’plamning ichida hujjatlar qanday joylashtiriladi? 
10. Hujjatlar to’plamining ilmiy-ma’lumotnoma apparati haqida so’zlab bering.


Manbalar va adabiyotlar 

---

81

Alimov I. va b. Arxivshunoslik. Toshkent, 1997. 
Tolibov R.N. Arxivshunoslik. Navoiy 2005.

19- Mavzu: Shaxsiy tarkib hujjatlarni saqlovga qabul qilish. 

Reja: 

1. Shaxsiy tarkib hujjatlari haqida tushuncha 

2. Shaxsiy tarkib hujatlarini saqlov uchun tanlab olish 

Shaxsiy

tarkib
hujjatlari 
deganda
muassasa, 
tashkilot
va

korxonalarda

ishlagan (yoki iishlayotgan) xodimlarning 
ishga qabul qilinishi, xizmat bo’yicha ko’tarish, boshqa lavozimga o’tkazish,
ishdan bo’shatish bilan bog’liq hujjatlar tushuniladi. Shaxsiy tarkib haqidagi 
hujjatlar buyruq, shaxsiy varaqa, shaxsiy yig’majild, tarjimayi hol, tavsifnoma,
attestasiya komissiyasi bayonnomasi, mehnat daftarchasi, anketa va boshqa 
shakldagi hujjatlardan iboratdir. Shaxsiy tarkibga taalluqli hujjatlar muassasaning
o’zida ko’pi bilan 50 yil, ekspert-tekshiruv komissiyasining qarori bilan esa 75 
yilgacha saqlanadi. Shudan so’ng ma’lumotlilik mohiyatini yo’qotgan, biroq ilmiy
tarixiy qimmatga ega bo’lgan shaxsiy tarkibga oid hujjatlar davlat saqloviga 
topshiriladi. Amaliy ahamiyatini yo’qotgan hujjatlar esa yana ma’lum muddatga
muassaning o’zida qoldirilishi mumkin.
Shaxsiy tarkib bo’yicha materiallar davlat saqloviga odatda davlat arxivlari
uchun manba bo’lgan tashkilotlardan tanlab olinadi. 
Shaxsiy tarkibga oid hujjatlarni davlat saqloviga ajratib olish umuman
mazkur muassasa (fondni tashkil etuvchi)ning boshqa materiallari bilan o’zaro 
uyg’unlikda olib boriladi.
Davlat saqloviga shaxsiy tarkibga oid 

asosiy hujjatlar tanlab olinadi. Asosiy

hujjatlar deb mazmuni fuqarolarning 
davlat muassasalari, jamoat va kooperativ
tashkilotlari bilan o’zaro huquqiy, mehnat, xizmat aloqalarini to’la ochib beradigan 
hujjatlarga aytiladi.