O’zbеkiston rеspublikasi oliy va o’rta maxsus ta'lim vazirligi samarqand davlat universiteti Pedagogika fakultеti Boshlang`ich ta'lim metodikasi kafеdrasi

Topshiriqlar.
180. «O'nlik» konsentirida «Nomerlash» va «Qo’shish va ayirish» mavzulirining izchilligini asoslang.
181. «Matematika – 1» darsligida qo’shish va ayirish amallariga biron-bir ta’rif beriladimi? Qo'shish va ayirish amallarining aniq ma’nosini o’quvchilar qanday topshiriqlarni bajarish jarayonida o’zlashtiradilar?
182. Ayirish amalining o'zlashtirishning psixologik xususiyatlarini o’rganish uchun o’quvchilarga topshiriqlar taklif qilindi.
1 - topshiriq. O'qituvchi o’quvchilarga qog’oz tasmalarini ko’rsatib u bilan bir narsa qilishini aytadi. O’quvchi esa bu qanday amal – qo’shishmi yoki ayirishmi deb javob berishi kerak. Tasmaning bir qismi yirtiladi va bir tomonga siljitib qo'yiladi. Bolalar amalni «ayirish» deb aytadilar. O'qituvchi ifoda yozadi: «8-2». U uni quyidagicha tushuntiradi. «Bu yerda bizning qog’oz tasmamiz haqida yozilgan, biz 8 sm dan 2 sm tasmani ayirdik…» Endi esa 8 sm qayerda ekanligini ko'rsating. O’quvchilar tasmaning 2 sm da teng bo’lgan qismini to’g’ri ko’rsatadilar, lekin ko’pchilik 8 sm ni tasmaning butun uzunligiga tenglashtirmay uning qoldig’iga tenglashtiradilar.
2 - topshiriq. O’qituvchining stolida kubiklar to’plami. Ular 10 ta, lekin o'quvchilarga nechtaligi aytilmaydi. O'qituvchi kubiklar bilan amal bajarishini va bu qanday amal ekanligini aniqlash kerakligini aytadi. U 3 ta kubikni ajratadi. O'quvchilar amalni «Ayirish» deb aytadilar. Qaysi sonni ayirdik? O'qituvchi « -3» deb yozadi va barchaga kerakli sonni yozishni taklif qiladi. O’quvchilarning ko'pchiligi qolgan kubiklarni hisoblaydilar va «10-3» o’rniga «7-3», deb yozadilar. Bunday xatolarning sababi nimada? Ularni oldini olish yo'llari qanday?
1 83. O’quvchilar ±1 hollari uchun jadvalni mustaqil tuza oladilar? Nima uchun? «Qo'shish va ayirish» mavzusini o'zlashtirishda o’quvchilarning mustaqil ishlarini o’tkazishning mumkin bo'lgan shakllarini ayting. ±1 xollari uchun jadvalni tuzishda qo’shish va ayirish amallari o’rtasida bu bog’liqlik o’rnatiladimi?
184. + 2 hollari uchun jadvalni tuzishga tayyorgarlikda quyida keltirilgan mashqlardan qaysilarini qo'llash foydali?
1. Misollarni yeching:
4+1 9-1 5+1 7-1
2. Rasmdan foydalanib 4+1+1 misolining yechilishini tushuntiring. 4 ga hammasi bo’lib qancha qo’shildi? 2 ni qanday qo’shdik?

3. Misollar juftlarini taqqoslang:

5-1 5-1-1 8+1 8+1+1
Ular nimasi bilan o'xshash? Farqi nimada?
4. Sonlarni taqqoslang:
8 ... 9 7 ... 10 5 ... 6 10 ... 4
5. Misollar juftlarini taqqoslang:
6-1-1 6-2 8+1+1 8+2