O’zbеkiston rеspublikasi oliy va o’rta maxsus ta'lim vazirligi samarqand davlat universiteti Pedagogika fakultеti Boshlang`ich ta'lim metodikasi kafеdrasi

II-bob.
Miqdorlar.


1 – 4 – sinflarda quyidagi miqdorlar: uzunlik, massa, xajm, vaqt haqida tasavvur shakllanadi.
Miqdor narsalarning va hodisalarning ba’zi xossalari sifatida qaraladi. Miqdorni o’rganish ularni o’lchash bilan bog’liq. Bir xil turdagi miqdorlarni taqqoslash, qo’shish, ayirish, hamda songa ko’paytirish va bo'lish mumkin.
Miqdorni o'rganish kursining «Nomerlash» va «Arifmetik amallar» bo’limlari bilan bog’liq.
Miqdorlar haqida tasavvurlarni shakllantirish metodikasining asosida amaliy metod yotadi.
Har bir miqdorni o’rganish metodikasi berilgan miqdorning aynan o’ziga bog’liq bo'lgan xususiyatlarga ega, lekin narsalar va hodisalarning xossasi bo'lgan miqdorga umumiy yondashish quyidagi bosqichlardan iborat bo’lgan miqdorlarni o'rganishning umumiy metodikasi haqida gapirishga imkon beradi:
I-bosqich. Berilgan miqdor haqida bolaning tasavvurlarini aniqlash, tushunchani va mos terminni kiritish.
II-bosqich. Bir xil turdagi miqdorlarni taqqoslash (tasavvur bilan, sezish bilan, qo'yish bilan, qo’yib ko’rish bilan, turli xil o’lchovlar yordamida).
III-bosqich. Miqdorning o’lchov birligi va o'lchash asbobi bilan tanishtirish.
IV-bosqich. Bir nomli birliklarda ifodalangan bir turdagi miqdorlarni qo’shish va ayirish.
V-bosqich. Konsenrtlar bo'yicha nomerlashni o’rganish bilan uzviy bog’liq holda miqdorlani o'lchashning yangi birliklari bilan tanishish. Bir o’lchov birliklarini boshqa o'lchov birliklariga o’tkazish.
VI-bosqich. Bir nomda ifodalangan miqdorlar birliklarini boshqa nomda ifodalangan bir turdagi miqdorga o'tkazish.
VII-bosqich. 2 xil nomli birliklarda ifodalangan bir turdagi miqdorlarini qo’shish va ayirish.
VIII-bosqich. Miqdorlarni songa ko’paytirish va bo’lish.
Miqdorlar haqida to’g’ri tasavvurlarni shakllantirish uchun asosiy e’tiborni quyidagi masalalarga qaratish kerak: miqdor bilan tanishish metodikasi; o'lchash malakalarini shakllantirish; bir nomli birliklarda ifodalangan miqdorlarni boshqa nomga o’tkazish ko’nikmasini shakllantirish.