O’zbеkiston rеspublikasi oliy va o’rta maxsus ta'lim vazirligi samarqand davlat universiteti Pedagogika fakultеti Boshlang`ich ta'lim metodikasi kafеdrasi

5.1. I-sinfda masalalar yechish


Topshiriqlar.
391. Boshlang’ich sinflar uchun matematika dasturidagi quyidagi tushunchalarni tushuntiring:
a) «Boshlang’ich matematika kursining asosini natural son, butun musbat son ustida to’rt arifmetik amalni avtomatizm darajasiga yetkazish tashkil etadi».
b) «matematik tushunchalarning hayotiy materiallar asosida o'zlashitirishi ko’zda tutiladi?».
392. Masalani yechish uchun to’g’ri arifmetik amal tanlash ko’p jihatdan o’quvchilarning turli real hodisalarni va ular o'rtasidagi bog’liqlikni matematik simvollar tiliga o'tkazish ko'nikmasiga bog’liq. Shuning uchun darsda rasm bo'yicha hikoya tuzish va uni matematik belgilar yordamida yozish bilan bog’liq topshiriqlardan foydalanish foydali. Masalan, «Matematika – 1» darsligida .bet).
+ = yozuviga mos keladigan rasm bo’yicha hikoya tuzish kerak bo’lgan topshiriq bor. (Bunday hikoya tuzish mumkin: «Qora quyonlar 3 ta, oq quyonlar 2 ta. Hammasi bo'lib quyonlar 5 ta»). Shuning uchun birinchi darchaga 3, ikkinchi darchaga 2, uchinchi darchaga 5 sonini qo’yamiz. Boshqa hikoya tuzish ham mumkin: «Oq quyonlar 3 ta». Unda biz bunday yozuv hosil qilamiz: 2+1=3. Ikkinchi hikoyani har doim ham eshitmaslik mumikin lekin o’qituvchi har qanday variantga tayyor bo'lishi kerak.
Darslikdan rasmlari bo’yicha hikoyalar tuzing:
393. 1- sinf o'quvchilariga quyidagi topshiriq taklif qilindi: «Sevarada 9 ta lola va 2 ta kam atirgul bor. Sevarada nechta atirgul borligini ko'rsating». Berilgan variantni masala deyish mumkinmi? Masala va uning tarkibiy qismlari bilan tanishtirishdan oldin bunday topshiriqlarni o'quvchilarga berish mumkinmi? Javobingizni asoslang.
394. «Masala va uning tarkibiy qismlari bilan tanishish» mavzusi bo'yicha 2 ta dars lavhasini ko’rib chiqing. Darsda o’qituvchi o’qitishning metod usullaridan foydalanadi? Birinchi va ikkinchi variantlarni baholang.

4.I- variant

O'qituvchi: «Matematika – 1» (65- bet) 1 – rasmga qarang va masalani eshiting: «Bor edi 5 ta o'rdak. Ularga yana 3 ta o’rdak qo’shildi. Hammasi bo’lib nechta o’rdak bo'ldi?».

Masalani 2 qismga bo’lish mumkin: shart va savol. Shartini eshiting (o’qiydi). Savolni eshiting (o’qiydi). Masalaning savoliga javob berish uchun nima qilish kerak? (O’quvchilar: «5+3=8»). Bu yechilishi. Biz qanday son hosil qildik? (O’quvchilar: «8»). Hammasi bo’lib 8 ta o’rdak bo’ldi. Bu masalaning javobi». O’qituvchi masalaning yechilishini va javobini qanday qilib yozish kerakligini ko’rsatadi. Darslikdagi 2 – rasm bilan o’xshash ish olib boriladi.