O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi samarqand davlat universiteti inson resurslarini boshqarish fakulteti

II BOB BO’YICHA XULOSA
Kriptovalyuta moliya bozorlarining samaradorligiga noaniq ta’sir ko‘rsatishi aniqlangan. Bir tomondan, u yangi moliyaviy vositalar paydo bo‘lishiga, kapital qiymati va tranzaksion xarajatlarning kamayishiga yordam beradi, boshqa tomondan esa – axborot buzilishiga, narxlarning volatilligiga, bozor segmentatsiyasiga va huquqiy tartibga solish perimetridan tashqariga chiqilishga olib keladi. Banklar tomonidan kriptovalyutani mahsulotlar optimizatsiyasi, moliyaviy injiniring, banklararo va mijoz-bank kommunikatsiyalar kabi yo‘nalishlarda joriy etish tajribasining tahlili moliya sektori raqamli infratuzilmaning to‘liq kriptovalyuta-o‘zgarishiga tayyor emasligini ko‘rsatdi.
Kriptovalyutalar asosi – blokcheyn va bir darajali tarmoqlar texnologiyalari bo‘lib, ular emissiya, raqamli aktivlar almashinuvi uchun qo‘llaniladi va tobora ko‘proq muhandislar va moliyachilar tomonidan optimizm bilan idrok etiladi. Kriptovalyutalar paydo bo’lganidan boshlab ularning bozor kapitalizatsiyasi bugungi kunga kelib 2 trillion dollardan oshib ketdi. Jumladan Bitcoin kriptovalyutasining bozor kapitalizatsiyasida ulushi eng yuqorilaridan hisoblanib u 702,336 mlrd $dan oshib ketdi. Ethereum kriptovalyutasini esa bozor kapitalizatsiyasidagi ulushi 336,788 mlrd$ga yetdi va bu kriptovalyuta dunyoda ikkinchi o’rinda turibdi. Tether kriptovalyutasi ham tobora ommalashi uning bozor kapitalizatsiyasidagi ulushi 60,688mlrd$ ga yetdi. Binance kriptovalyutasini bozordagi ulushi esa 58,363mlrd $ ga yetdi. Carnado kriptovalyuatsini bozor kapitallashuvidagi ulushi esa 56.507 mlrd $ ga yetdi. XRP kriptovalyutasini ulushi esa bugungi kunga kelib 48,988 mlrd $ ga yetdi. Kriptovalyuta - raqamli valyutalarning maxsus qo‘llanilishiga kelsak, yirik iqtisodiyotga ega bo‘lgan ba’zi mamlakatlar (AQSH, YAponiya, Kanada, Avstraliya, SHveysariya) bu raqamli aktivlarning huquqiy maqomi haqida qaror qildilar va qonun hujjatlariga tegishli o‘zgarishlar kiritib, o‘z kriptovalyutalar bozori sub’ektlariga birjalar, valyuta ayirboshlash shoxobchalari va hokazolarga nisbatan pullarni anti qonuniylashtirish va regulyatorlarga qarshi kurash talablariga muvofiq bo‘lishni yukladi. Kriptovalyutalar maqomi turlicha belgilangan.