O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi samarqand davlat universiteti inson resurslarini boshqarish fakulteti

2.1.- jadval
Bozor kapitallashuvi bo’yicha kriptovalyutalar reytingi ¹⁶

Nomi	Belgisi	Bozor kapitalizatsiyasi	Taklif chegarasi
Bitcoin	BTC	702,336mlrd	21million
Ethereum	ETH	336,788mlrd	Chegaralanmagan
Ripple	XRP	76,768mlrd	100 mlrd
Bitcoin Cash	BCH	146,877mlrd	21 million
Litecoin	LTC	67,7mlrd	84 mln
Stellar	XLM	21,34mlrd	100 mlrd
Cardano	ADA	56,507mlrd	45 mlrd
IOTA	MIOTA	43,768mlrd	2,779,530,283,277,761
NEO	NEO	32,765mlrd	100 mln
Monero	XMR	47,196mlrd	18,4 mln
Dash	DASH	36,755mlrd	17,74-18,92 mln

Bugungi kunda deyarli barcha kriptovalyutalarni taklifi chegaralangan. Jumladan Bitkoin kriptovalyutasini taklifi 21 mln ta bilan chegaralangan. Ethereum kriptovalyutasini taklifi esa chegaralanmagan va bu kriptovalyuta turi kundan-kunga ommalashib bormoqda va uning bozordagi ulushi bugungi kunga kelib 336,788 mlrd $ ni tashkil qilmoqda. Bulardan tashqari qolga barcha kriptovalyutalar ham ommalashib, ular ham bitkoin va ethereum kabi bozorda o’zining salmoqli o’rniga ega bo’lib borayapdi. Jumladan Litecoinni bozordagi ulushi ham 67,7 mlrd AQSH dollarini tashkil etmoqda. Stellar kriptovalyutasini esa bozordagi ulushi 21,34 mlrd AQSH dollarini tashkil etmoqda. Monero kriptovalyutasini bozordagi ulushi esa 47,196 mlrd AQSH dollarini tashkil etmoqda.
2.2-jadval
Eng mashhur kriptovalyutalarning 2017 yil 29 yanvardagi va 15 dekabrdagi narxlari va ularning bozordagi ulushi ¹⁷

Nomi	Belgisi	Bozordagi ulushi (mlrd $ hisobida yanvar)	Narx ( $ hisobida yanvar)	Bozordagi ulushi (mlrd $ hisobida dekabr)	Narxi ( $ hisobida dekabr)	Narx o’zgarishi (+;-)	Bozordagi ulushi o’zgarishi (+;-)
Bitcoin	BTC	14,830	919,5	320,58	19140,76	18221,26	305,75
Ethereum	ETH	0,92655	10,4	69,41	719,98	709,58	68,48345
Litecoin	LTC	0,19091	3,85	17,32	318,72	314,87	17,12909
Bitcoin Cash	BCH	0,10946	15,51	31,41	1862,88	1847,36	31,30054
EOS	EOS	0,04647	0,005164	4,48	8,22	8,214836	4,43353
Ripple	XRP	0,23595	0,006451	28,22	0,7284	0,721949	27,98405

Kriptovalyutalarni 2017 yilda yanvar oyiga qaraganda yilning oxirida ya’ni dekabr oyida ularni narxlari va bozordagi ulushi ancha o’sishi kuzatilgan. Jumladan Bitcoin kriptovalyutasini narxi 2017 yil yanvar oyida 919,5$ bo’lgan , dekabr oyiga borib esa bu ko’rsatgich 18221,26$ ga o’sgan, bozordagi ulushi esa yanvar oyida 14,83mlrd$ bo’lgan bo’lsa, yil oxiriga kelib bu ko’rsatgich 320,58mlrd$ bo’lgan. Demak, bitcoinni narxi ham bozordagi ulushi ham yil boshidan oxirigacha o’sgan. Ethereum kriptovalyutasini ham narxi yil boshiga qaraganda 709,58$ ga o’sgan, bozordagi ulushi esa 68,48345mlrdga oshgan. Litecoin kriptovalyutasini narxi yil boshida 3,85$ bo’lgan bo’lsa, yil oxiriga kelib uning narxi 314,87$ ga oshgan,bozordagi ulushi esa yil oxiriga kelib 17,12909mlrd $ga oshgan. Bitcoin Cash kriptovalyutasini narxi ham yil oxiriga kelib1847,36$ ga oshgan, bozordagi ulushi esa 31,30054$ ga oshgan. EOS va Ripple kriptovalyutasini narxi ham bozordagi ulushi ham yil oxiriga kelib oshgan.

2.3-jadval
Kriptovalyutalarning 2018 yil 28 yanvardagi va 30 dekabrdagi narxlari va ularning bozordagi ulushi ¹⁸

Nomi	Belgisi	Bozordagi ulushi (mlrd $ hisobida yanvar)	Narx ( $ hisobida yanvar)	Bozordagi ulushi (mlrd $ hisobida dekabr)	Narxi ( $ hisobida dekabr)	Narx o’zgarishi (+;-)	Bozordagi ulushi o’zgarishi (+;-)
Bitcoin	BTC	198,39	11786,35	67,48	3865,95	-7920,4	-130,91
Ethereum	ETH	121,2	1246,01	14,56	139,86	-1106,15	-106,64
Litecoin	LTC	190,91	193,87	1,91	31,98	-161,89	-189
DASH	DASH	109,46	812,24	2,87	163,2	-649,04	-106,59
XEM	XEM	9,28	1,03	2,43	0,268	-0,762	-6,85
Ripple	XRP	54,22	1,4	15,08	0,3696	-1,0304	-39,14

2018 yilda ba’zi kriptovalyutalarni narxlari ham , bozordagi ulushi ham yil boshiga qaraganda yil oxiriga kelib keskinlik bilan pasayishi kuzatilgan. Jumladan Bitcoin kriptovalyutasini narxi yil oxiriga kelib7920,4 $ ga pasaygan, bozordagi ulushi esa 130,91mlrd $ ga pasaygan. Ethereum kriptovalyutasini narxi esa yil oxiriga kelib 1106,15$ga pasaygan bozordagi ulushi esa 106,64mlrd $ga pasaygan. Litecoin kriptovalyutasini narxi esa yanvar oyida 193,87$ bo’lgan bo’lsa dekabr oyiga kelib bu ko’rsatgich 161,89$ ga kamaygan. DASH, XEM va Ripple kriptovalyutasini narxi ham, bozordagi ulushi ham yil oxiriga kelib tushgan.

2.4 -jadval
Kriptovalyutalarning 2019 yil 27 yanvardagi va 15 dekabrdagi narxlari va ularning bozordagi ulushi

Nomi	Belgisi	Bozordagi ulushi (mlrd $ hisobida yanvar)	Narx ( $ hisobida yanvar)	Bozordagi ulushi (mlrd $ hisobida dekabr)	Narxi ( $ hisobida dekabr)	Narx o’zgarishi (+;-)	Bozordagi ulushi o’zgarishi (+;-)
Bitcoin	BTC	67,74	3583,97	136,85	7564,35	3980,38	69,11
Ethereum	ETH	11,86	113,41	16,46	151,26	37,85	4,6
Litecoin	LTC	1,96	32,59	2,6	47,76	14,87	0,64
DASH	DASH	0,61347	71,4	1,89	114,76	43,46	1,27653
XEM	XEM	0,47444	0,05282	1,93	45,86	45,80718	1,45556
Ripple	XRP	9,97	0,3094	12,74	23,04	22,7306	2,77

2019 yilda (2.1.4jadval)da tasvirlangan ma’lumotlarga asoslanib quyidagilarni tahlil qilishimiz mumkin: bitcoin kripytovalyutasini narxi yanvar oyida 3583,97$ bo’lgan bo’lsa bu ko’rsatgich yanvar oyiga kelib7564,35$ni tashkil etib uning narxi 3980,38$ga oshgan. Ethereum kriptovalyutasini narxi ham bozordagi ulushi ham yil oxiriga kelib o’sganini kuzatish mumkin. Litecoin kriptovalyutasini narxi ham yil oxiriga kelib14,87$ ga oshgan. DASH, XEM va Ripple kriptovalyutasini narxi ham bozordagi ulushi ham yil oxiriga kelib o’sganini ko’rish mumkin. Chunki raqamli iqtisodiyot sharoitida hamma kriptovalyutalar narxlarini o’sishi ham bir-biriga bo’g’liq bo’lishini o’tkazilgan tadqiqotlar yuzasiudan ko’rish mumkin.
2.5 jadval
Kriptovalyutalarning 2020 yil 26 yanvardagi va 8 dekabrdagi narxlari va ularning bozordagi ulushi ¹⁹

Nomi	Belgisi	Bozordagi ulushi (mlrd $ hisobida yanvar)	Narx ( $ hisobida yanvar)	Bozordagi ulushi (mlrd $ hisobida dekabr)	Narxi ( $ hisobida dekabr)	Narx o’zgarishi (+;-)	Bozordagi ulushi o’zgarishi (+;-)
Bitcoin	BTC	156,32	8596,83	436,13	23477,3	14880,47	279,81
Ethereum	ETH	18,39	168,08	72,71	638,29	470,21	54,32
Litecoin	LTC	3,59	56,21	7,58	114,67	58,46	3,99
DASH	DASH	1,03	111	6,48	348,16	237,16	5,45
XEM	XEM	1,17	0,0585	2,94	3,14	3,0815	1,77
Ripple	XRP	10,08	0.2307	25,25	0,5561	0,3254	15,17

Ba’zi bir mashhur kriptovalyutalarni 2020 yil moliyaviy holatiga ko’ra 1BTC narxi yil boshida 8596,83$ bo’lgan bo’lsa yil oxiriga kelib uning narxi 14880,47$ga o’sganligini ko’rishimiz mumkin, bitcoinning bozor kapitalizatsiyasi esa yil oxirida yil boshiga qaraganda 279,81mlrd$ ga o’sgan. Ethereum kriptovalyutasini narxi esa yil oxiriga kelib 470,21$ga o’sganini ko’rish mumkin va uning bozordagi ulushi esa 54,32mlrd$ga oshgan. Litecoin kriptovalyutasini narxi yanvar oyida 56,21$ bo’lgan bo’lsa, yil oxiriga kelib 58,46$ga oshgan.

DASH kriptovalyutasini narxi ham yil oxiriga kelib 237,16$ga oshganini ko’rish mumkin. XEM kriptovalyutasini ham bozordagi ulushi yil oxiriga kelib oshgan. Shuningdek, XRP kriptovalyutasini narxi ham bozordagi ulushi ham yil oxiriga kelib oshganini ko’rishmumkin.