O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi samarqand davlat chet tillar instituti kurs ishi mavzu: “Najib Mahfuzning hayoti va ijodi hamda uning arab adabiyotidagi o’rni” Bajardi: Zokirov G’olib Ilmiy rahbar: Hashem Esmail Ali

I BOB.MISR ROMANNAVISI NAJIB MAHFUZ
1.1.Najib mahfuz hayoti
Yillar o‘tishi, adabiyotdagi avlodlar almashuvi, estetik tasavvurlarning o‘zgarishi, adabiy modalarning tebranishiga qaramasdan oqsoqol yozuvchi adabiy harakatning peshqadamiligicha qolaveradi.Najib Mahfuz 1911 yil 11 dekabrda o‘rta hol amaldor oilasida eski, Qohiraning o‘rta asr qiyofasini saqlab qolgan Gamaliya dahasida tug‘ildi.Najibning otasi mansabdor bo‘lib, unda shu avlod kishilarida bo‘ladigan, 1919 yil Misr burjua-millatchilik inqilobining guvohi va ishtirokchilaridagidek, siyosiy qarashlarning otashin vatanparvarligi axloqiy tushunchalarning jiddiy konservatizmi bilan murosa qila olardi. Xonadonda inqilob voqealari haqidagi hikoyalar qayta-qayta takrorlanardi, uning yo‘lboshchisi Saad Zag‘lul nomi buyuk ehtirom bilan tilga olinardi. Oiladagi yagona mutolaa manbai diniy mazmundagi gazeta va kitoblar hisoblanardi.Najib Gamaliyada diniy maktab-kuttobni bitqazib, boshlang‘ich maktabga kirdi. U 12 yoshga yetganida oilalari Qohiraning boshqa dahasiga, Abbosiyada otasi sotib olgan kichikroq uyga ko‘chishdi. Ammo Mahfuz Gamaliyada bo‘lishni, uning ko‘chalari bo‘ylab kezishni, bolalik xotiralariga qaytishni yoqtirardi. Abbosiyada shunday tengqurlar - qo‘shinlar va ishtirokchilar davrasi yuzaga keldiki, Mahfuz ular bilan aloqani uzoq yillar davom ettirdi. Endi bu boshqa muhit, boshqacha manfaatlar edi. Abbosiyada diniy maktab - kuttoblar yo‘q edi, ammo futbol avj olgandi. Bolalar kaktus novdalari bilan o‘ralgan maydonchada to‘p tepishar, professional komandalarning milliy klubdagi uchrashuvlarni tomosha qilishardi, sevgan futbolchilari to‘g‘risida tortishuvlar bo‘lardi, futbol maydonida inglizlarni javob to‘pisiz urishganiga xursand bo‘lishardi. Ingliz istilochilarining harbiy kazarmalari Abbosiyaning shundoqqina markazida bo‘lib, doimo o‘smirlarning vatanparvarlik tuyg‘ularini qo‘zg‘otardi. Do‘stlar o‘qigan kitoblari to‘g‘risida fikr almashardilar, ularning aksariyati tarjima qilingan, polisiya haqidagi romanlar edi. Maktabda mashg‘ulotlar bo‘lmaydigan juma kunlari yaqinlaridagi «Olimpiya» kinoteatrida polisiya haqidagi sarguzashtli filmlarni tomosha qilardilar, ulardagi quvdi-quvdilar, otishuv va olishuvlarni berilib ko‘rardilar. Mahfuzning xotirlashicha, oilada u birinchi bo‘lib, muntazam ravishda kinoga borgan. Unda o‘sha paytlarda, maktabdayoq yozish ishtiyoqi uyg‘ondi. Hamma ish o‘zi yoqtirib qolgan polisiya haqidagi romanlarni qalin daftarga nomini qo‘yib ko‘chirishdan boshlandi.