O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti fizika fakulteti kurs ishi mavzu : atom tuzilishi mavzusini o’qitishda “muloqot” treningi metodidan foydalanish

1.3-§ “Muloqot” treningi metodidan fizikani o’qitishda foydalanish.
Fizika fani o’quvchilar tomonidan qiyin o’zlashtiriladigan fanlar qatoriga kiradi. Shuning uchun fizika o’qituvchisidan har bir fizik qonuniyatni sodda, tushunarli va qiziqarli tarzda bayon qilishni talab etadi. Buning uchun o’qituvchi o’tayotgan mavzuni sistematik ravishda, avvalgi o’tilgan mavzularga tayangan holda, tajriba, demonstrasiya va ko’rgazmali qurollar yordamida o’tkazishi maqsadga muvofiq bo’ladi.
Agar o’quvchiga o’tilayotgan mavzu tushunarli bo’lmasa unda hodisaga yoki qonuniyatga nisbatan shubha paydo bo’ladi, ishonch yo’qoladi, fan unga qiziqish uyg’otmaydi. Shuning uchun o’qituvchi o’quvchida qonuniyatni o’rgana olish mumkinligi to’g’risida ishonchni yuzaga keltirishi kerak. Bu murakkab jarayon hisoblanib, o’qituvchidan har bir o’quvchiga individual yondashuvni, uning yoshini, ruhiy imkoniyatlarini e’tiborga olishni taqoza etadi. Fizika o’qituvchisi dars jarayonida o’quvchiga bilishni dialektik usuli to’g’risida va dunyoni bilish cheksiz davom etadigan va nisbiy haqiqatlardan absalyut haqiqatga kelishimiz muqarrarligini tushuntira olishi zarur. Masalan: Atom tuzilishining Tomson va Rezerford modeli, Geosentrik va Geliosentrik nazariyalar, “teplorod” va “efir” tushunchalari va hokazolarni ilmiy dunyo qarashning dialiktik rivojlanishi mahsuli deb qarash mumkin. Olam cheksiz, uni bilish jarayoni ham cheksizdir. Atomdan elektronga va undan kvarklarga o’tish bunga misol bo’la oladi. O’quvchilarga «Fizikani o’rganish qiziqarli bo’lishi uchun nima qilish kerak»? degan savol berilganga ular: “Fanni qiziqarli o’tish”, “O’qituvchining shaxsiy xislatlari” degan javobni berishgan. Darsni qiziqarli bo’lishi o’qituvchi qo’llaydigan uslubiyatga bog’liq. Bu muammo darsni didaktik tamoyilar asosida olib borish orqali yechiladi, ya’ni darsning ilmiylik darajasi bilan soddalik darajasi, fikr bayon etishda sistemalilik, ko’rgazmalilik tamoyillariga amal qilish, darsni muommoli tarzda tashkil etish bilan ko’zlangan maqsadga erishish mumkin.