O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis instituti fakultet: “Servis va turizm” Kafedra: “Xalqaro turizm va turizm servisi” «Himoyaga tavsiya etildi»

 
1.3. Zamonaviy mehmonxonalarning turlari 
Mehmonxona ishining hozirgi rivojlanishi jahon amaliyotida mijozga 
(mehmonxona xizmatlaridan foydalanuvchiga) mazkur xizmatlar bozorlaridagi 
narx-navoga qarab ko‘p variantli mehmonxona servisini taklif qiladi. Har yili 
ommaviy axborot vositalari ko‘p sonli mijozlarga mazkur servis turidagi 
faoliyatning yangi shakllari haqida ma’lumot beradi.
Bundan 100 yil oldin joylashtirish korxonalarning faqat ikkita turimavjud 
bo‘lgan: 
- jamiyatning oliy tabaqasi vakillari uchun hashamatli mehmonxonalar; 
- aholining qolgan qismi uchun karvonsaroylar. 
Vaqtini yo‘lda o‘tkazishga majbur bo‘lgan odamlarda tanlash imkoniyati 
bo‘lmagan. Bugungi kunda mehmonxona mahsulidan foydalanuvchilarga 
joylashtirish korxonalarining rang-barang shakllari va turlari, chunonchi, iqtisodiy 
klassga mansub bo‘lgan hashamatli otellar va mehmonxonalar, motellar, 
kempinglar va h.k. taklif qilinadi. Har bir odam o‘z didi va puliga qarab o‘zi uchun 
ma’qul variantni tanlash imkoniyatiga ega.
O‘zbekiston 
iqtisodiyotida 
bozor 
munosabatlari 
ancha 
jo‘shqin 
rivojlanmoqda. Bu mehmonxona servisida band bo‘lgan tijoratchilarga katta 
imkoniyatlar yaratmoqda. O‘zbekiston bilan chet elda mehmonxona ishini tashkil 
etishdagi keskin tafovutlar asta-sekin yo‘qolib bormoqda. O‘zbekiston 
Respublikasining mehmonxona korxonalari mijozlarga xizmat ko‘rsatish 

---

21 
saviyasini, nomerlarning shinamligi va qulayligi darajasini, xizmat ko‘rsatuvchi 
xodimlarning malakasini izchil oshirib bormoqdalar.
Mehmonxona servisi korxonalarining rang-barangligi, shuningdek,, vaqti-vaqti 
bilan mehmonxona xizmati yangi-yangi turlarining paydo bo‘lishi joylashtirish 
korxonalari tasnifi va tipologiyasini ancha shartli qilib qo‘yadi. 1.3-jadvalda 
dunyoning aksariyat davlatlariga xos bo‘lgan 7 har 54 xil toifa bo‘yicha 
mehmonxona korxonalari 9 turining solishtirma tavsifi berilgan.
Zamonaviy korxonalar vazifasiga, sig‘imiga, qavatlariga, konstruksiyasining 
tipiga, shinamlik darajasiga, foydalanish rejimiga (yillik, mavsumiy), joylashgan 
eriga (shahar, kurort va h.k.), ular nima maqsadga mo‘ljallanganligiga, oziq-ovqat 
bilan ta’minlanganligiga, narx-navo darajasiga qarab farqlanadi. Loyihalash 
paytida bu omillarning barchasi hisobga olinadi va mehmonxona xonalarining 
tarkibiga, binoning me’morlik-tarx tuzilishiga va shu kabilarga ta’sir ko‘rsatadi. 
Mehmonxonalarni tavsiflovchi asosiy belgilar: ularning sig‘imi, necha qavatdan 
iboratligi, vazifasi va shinamlik darajasi.

---

22