O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi qo‘qon davlat pedagogika instituti

Ma’ruza mashg’ulotlari 

 

153 

 

sifati  va  samaradorligi,  bolalik  va  mehnatni  muhofaza  qilish  talablariga  to‘laqonli 

rioya  etilishi,  ma’naviyat  ishlarining  samarali  tashkil  qilinishi  uchun  zarur  shart-

sharoitlarni yaratadi. 

Ustavda o‘z-o‘zini boshqarish, jamoada o‘zaro munosabatning o‘rnini kabi masalalar 

mohiyati  ham  yoritib  beriladi.  Chunonchi,  ta’lim  muassasasining  direktori 

o‘qituvchilar  bilan  baland  ovozda,  ularning  nafsoniyatiga  tegadigan  so‘zlar  bilan 

muomala qilish huquqiga ega emas.  

O‘zbekiston  Respublikasida  amalda  bo‘lgan  «Umumiy  o‘rta  ta’lim  muassasasi 

(maktabi)ning  muvaffaq  namunaviy  ustavi»  Xalq  ta’limi  Vazirligining  221-sonli 

(1998  yil  17  dekabr),  qarori  bilan  tasdiqlangan.  Mazkur  Ustavlar  O‘zbekiston 

Respublikasi  Vazirlar  Mahkamasining  «Ta’lim  muassasasi  Ustavini  ishlab  chiqish 

tartibi  to‘g‘risida»gi  qaroriga  muvofiq  ishlab  chiqilgan.  Ta’limni  boshqarishning 

vakolati mas’ul davlat organi tomonidan tasdiqlanadi va mahalliy davlat hokimiyati 

organlarining idoralarida ro‘yxatdan o‘tkaziladi. 

Ta’lim  muassasasining  ustavida  ta’lim  muassasasining  joylashgan  o‘rni,  uning  turi, 

ta’lim tili, guruh rahbarlari, o‘qituvchilarning huquq va burchlari, ta’lim oluvchilar va 

ularning  ota-onalarining  huquq  va  burchlari,  shuningdek,  ta’lim  muassasasining 

iqtisodiy  tuzilishi  va  xo‘jalik  faoliyati,  boshqarish  tartibi  aniq  belgilanishi  ko‘rsatib 

berilgan. 

Ta’lim muassasasining ustavi quyidagi bo‘limlardan tashkil topadi: 

Qisqacha ta’lim muassasasi haqidagi ma’lumotlar. 

Ta’lim muassasasining maqsad va vazifalari. 

Ta’lim muassasasini boshqarish; 

a)  ta’lim  muassasasini  boshqarishning  oshkoralik,  demokratik  va  o‘z-o‘zini 

boshqarish asosida amalga oshirilishi; 

b) pedagogik-jamoa kengashi; 

v) direktor, uning huquq va burchlari; 

g) direktorning o‘quv-tarbiya ishlari bo‘yicha o‘rinbosarining huquq va burchlari; 

d)  ma’naviyat  va  ma’rifat  ishlari  bo‘yicha  direktor  o‘rinbosarining  huquq  va 

burchlari. 

O‘quv-tarbiya va ilmiy-uslubiy ishlarni tashkil etish: 

a) ta’lim mazmunining davlat ta’lim standartlari bo‘yicha ishlab chiqilgan o‘quv reja 

va dasturlari asosida belgilanishi; 

b) o‘quv jarayonini tashkil etish; 

v) iqtidorli yoshlar bilan ishlash; 

g) ishlab chiqarish amaliyotini o‘tkazish tartibi; 

d) qo‘shimcha pulli mashg‘ulotlarni joriy etish; 

j)  kunlik  ish  tartibi  (seminar,  mashg‘ulotlarning  davom  etishi,  tanaffuslar,  uy 

---