O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi davlat universiteti



Download 413,17 Kb.
Pdf ko'rish
bet27/59
Sana31.12.2021
Hajmi413,17 Kb.
#224217
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   59
Bog'liq
ona tili darslarida nutq ostirish va noananaviy dars otish tamoyillari

Namuna: 

 

1. U xonasi kelganda  hech kimni ayamasdi. 2. Bog`ga o’zimiz qaraymiz, 

o’zimiz sug`oramiz, o’zimiz hosilni terib olamiz.  

 

Ijodiy  ishdan  so’ng  mashq  ishlanadi.  Buning  uchun  7-sinf  ona  tili 



darsligidagi    22-mashqdan  foydalanish  tavsiya  etiladi.  O’quvchilar  o’qituvchi 

rahbarliida  mashqdagi  terma  gaplarni  navbat  bilan  o’qiydilar,  olmoshlarni 

aniqlab,  ajratilgan  olmoshlar  oldingi  gapdagi  nimani  almashtirayotganini 

aytadilar.  

 

Ko’rsatish  olmoslarini  o’rgatishni  darslikda  bu  haqda  berilgan  ta`rif  va 



qoidalarni  bayon  qilish  bilan  boshlash  mumkin.  Bunda  o’qituvchi  ko’rsatish 

olmoshlariga  berilgan  ta`rifni  aytib,    misollar  keltiradi.  Keyin  ko’rsatish 

olmoshlarini doskaga yozib, u ko’rsatish olmoshi kishilik  olmoshining III shaxs 

birligi  bilan shaklan bir  xil bo’lishi,  gapda ularni bir  – biridan  ma`nosida qarab 

farq  qilish  mumkinligi,  u,  bu,  shu,  o’sha,  olmoshlari  jo’nalish,  o’rin  –  payt, 

chiqish kelishigi bilan turlanganda, ularga bir N tovushi orttilishini aytadi. 

 

Ko’rsatish  olmoshlarini  mustahkamlash,  o’quvchilarning  og`zaki  va 



yozma  nutqini  o’stirish  maqsadida  mustaqil  ish  o’tkaziladi.  Buning  uchun 

quyidagi terma gaplardan foydalanish mumkin. 

          1. Men ana shu gullarga suv quyayotgan edim. (Hakim Nazir) 2.  Bunday 

chiroyli  mashinani  birinchi  marta  ko’rishim.  3.  Man  shu  asboblarni  boshingga 

qo’yib, hushyorroq bo’lib yotasan (G`ofur G`ulom) 4. Men yana turib qochdim, 

yana  o’sha  narvonda  tirmashib,  arang  o’zimni  tomga  yetkazib  oldim.  (G`ofur 

G`ulom)  5.  Bu  ovoz  unga  juda  tanish  tuyuldi.  6.  Mana  bularni  ko’tarib  sen  

oldinroq boraver. 7. Shu qishloqda tug`ildim. Shu yerda unib o’sdim. (Z)  

 

O’quvchilar  terma  gaplarni  ko’chiradilar,    ko’rsatish  olmoshlarini  topib, 



tagiga chizadilar.  

 

 Namuna:  

1. Men ana shu gullarga suv quyayotgan edim. 

2. Bunday chiroyli mashinani birinchi ko’rishim. 

3. Mana shu asboblarni boshingga  qo’yib, hushyorroq bo’lib yotasan.  



 

 Mustaqil  ish  bajarilgach,  mashq  ishlanadi.  O’quvchilar  o’qituvchi 

rahbarligida  navbat  bilan  quyidagi  she`riy  parchani  o’qiydilar,  ko’rsatish 

olmoshlarini aytadilar. 

Shu yuksak tog`  bag`rida baxmal qir, 

Mening tug`ilib o’sgan asl Vatanim. 

Etagida uqa kabi oqar Sir, 

Shu vodiyda quyoshdan kuydi tanim.  

Tizzang tolmay chiqa olsang yuksakka 

Ko’rsataman barmoq bilan hammani  

Hur oq emi qirq yil ekdim dahyakka. 

Anov erga qurib olib chaylani.    

 

Mashq  ishlangach,  o’quvchilarga  ijodiy  ish  topshiriladi.  Bunda 



o’quvchilarga  tarkibida  bu,  shu,  o’sha,  ana  shu  olmoshlari  bo’lgan  to’rtta  gap 

yozish  aytiladi.  O’quvchilar  o’qituvchining  bu  topshirig`ini  bajaradilar,    ikki  –

uch o’quvchi o’zi tuzgan gaplarni o’qib, olmoshlarni aytadi. 

 

Namuna: 

1.  Bu  kitoblarning  barini  o’qib  chiqqanman.  2.  Shu  paytda  Toshxon  derazadan 

allanimani ko’rdi. 3. Ana shunday taqdir bir cho’lda mana shu bog` barpo etildi.  

          Ijodiy  ishdan  so’ng  kichik  bayon  o’tkaziladi.  Bayon  uchun  ”Sevimli 

shoirimiz” matnidan foydalanish tavsiya etiladi. 




Download 413,17 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   23   24   25   26   27   28   29   30   ...   59




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish