O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi davlat universiteti

“Hodisalar,  hikmatli  so’zlar  va  o’yinlar  orqali  nutq  o’stirish  ”  [  4] 

nomli  tezisda  “Hikmat”,  “Hadis”  so’zlarning  ma’nosi  tushuntiriladi.  Muallif 

o’quvchilar  nutqni  o’stirishda  hadislar  va  hikmatli  so’zlardan  foydalanganligi, 

turli o’yinlar orqali  bolalar tafakkurni rivojlantirganligini bayon etadi.  

---

“So’z  yasalishi  darslarni  o’qitishda  o’quvchilarning  lug’at  boyligini 

oshirish”  nomli  tezisda  o’rta  maktabning  5-6  sinflarda  o’tkaziladigan  so’z 

yasalishiga doir darslar haqida fikr bildiradi. 

Muallif  5-sinfda  “So’z  tarkibini  ”  o’tkazish  o’zak  va  o’zakdosh  so’zlar, 

6-sinfda so’z “So’z yasashlishi yo’llari”ni o’tganda yasama so’zlarning tarkibi 

qaysi  tilga  mansubligi  va  undan  yasalgan  so’zlarning  o’zlanishganligi  haqida 

tushuncha berish, lozimligini eslatadi. Traktor-chi, maktabdosh, aql-li, burd-

siz so’zlarini keltirib, ruscha, arabcha, forscha asosdan yasalgan o’zbekcha so’z 

ekanligini tushuntiradi. Shuningdek, til-shunos, etikdo’z, do’ppi-furush, chizma-

kash,  bedanaboz  so’zlariga  o’zbekcha  asosga  forscha-tojikcha  so’z  yasovchi 

affikslar qo’shilib o’zbekcha so’z ekanligini aytadi.