O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi davlat universiteti


-Mavzu: O‘zbek va rus tillarida so‘z tarkibi



Download 0,71 Mb.
Pdf ko'rish
bet23/69
Sana30.06.2021
Hajmi0,71 Mb.
#105642
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   69
Bog'liq
ozbek va rus tillarining qiyosiy tipologiyasi

4-Mavzu: O‘zbek va rus tillarida so‘z tarkibi 

 

 



So’z  tarkibi  o’zbek  tiliga  nisbatan  rus  tilida  ancha  murakkabdir.  Ruscha  va  o’zbekcha 

so’zlarning  tarkibi  o’zaro  taqqoslanganda,  ular  o’rtasida  katta  tafovutlar  borligi  ma‘lum 

bo’ladi.  Xususan,  o’zbek  tilida  har  qanday  tub  yoki  yasama  so’z  birlikda,  bosh  kelishikda 

ikki  qismga,  ya‘ni  negiz  va  tugalmaga  ajratilmaydi.  Rus  tilida  bir­biri  bilan  bog’lanish 




 

14 


jarayonida  aksariyat  so’zlarning  oxiri  o‘zgarib  turadi.  Shuning  uchun  ham  mustaqil  so’zlar 

dastlabki shaklidan boshlab o‘zgaradigan va o‘zgarmaydigan ikki qismga ajratiladi. So’zning 

turlanganda  yoki  tuslanganda  o‘zgarmaydigan  qismi    rus  tilida  osnova  (negiz),  so’zlarni 

bir­biriga  bog’lash  uchun  xizmat  qiladigan  va  bu  jarayonda  o‘zgarib  turadigan  qism  esa 

okonchaniye (O.Azizov ta‘rifiga ko‘ra, tugalma) deb ataladi. Masalan:  

 

И.п. из-да-тель-ств-о 



 

Р. п. издательства 

 

Д. п. издательству 



 

В. п. издательство 

 

Т. п. издательством 



 

П. п. (об) издательстве 

 

Ushbu  misoldagi  so’zning  tugalmadan  holi  bo’lgan  qismi  -да    o‘zak  morfemasi  bilan 



hosil qilingan yasama negiz hisoblanadi; рыба, рыбы, рыбе, рыбу, рыбой  ko‘rinishiga ega 

bo’lgan, birgina o‘o’zak morfemadan iborat negiz esa tub negiz deyiladi. 

 

Rus  tilida  ayrim  so’zlarning  ma‘nolari  o’zakdan  anglashilib  turadi:  стол,  столом, 




Download 0,71 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   69




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish