O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi davlat universiteti

Etnogenetik jarayon
- bu jarayonda xalqning ilk ildizlari hosil bо‘ladi. Bir qancha etnik 
guruhlar bir-birlari bilan yaqinlashib, qushilib boradi. Etnik guruhlarning tashqi qiyofasi, tili, 
moddiy va madaniy madaniyati har xil bо‘ladi. Uzoq davom etgan etnogenetik jarayonda ularning 
tashqi qiyofasida tilida, moddiy va ma’naviy madaniyatida, fe’l-atvorida umumiylik hosil bо‘ladi. 
О‘zbek xalqining etnogenetik jarayoni Qang‘ davlati doirasida (miloddan avvalgi III-milodiy V 
asrning о‘rtalari) о‘tgan. Keyingi davrlarda bu jarayon rivojlangan. 
Etnik psixologiya
- sotsial psixologiya bо‘limlardan bо‘lib, turli milliy, xalq va etnik 
guruhga xos tipik psixik xususiyatlarni о‘rganadi. О‘z tekshirishlarida muayyan tadqiqot 
obyektining moddiy va ma’naviy madaniyati, ijtimoiy hayoti, an’analari, urf-odati, til xususiyati, 
diniy qarashlari, shuningdek о‘ziga xos tasavvuri, kayfiyati, ish-harakatlari tizimi va boshqalarga 
asoslanadi. Dastlab etnografiya va antropologiya fanlari asosida vujudga kelgach, keyinchalik 
ijimoiy psixologiya va etnografiya zaminida maxsus fan sifatida tо‘laqonli shakllanadi. 
Etnik tarix-ma’lum bir xalqnnig ilk ajdodlaridan boshlanib, elat shakllanishi, uning 
taraqqiyot etish bosqichlarini va elatning yemirilishi davrini о‘z ichiga oladi. 
Etnogenez (yunon.)
- xalqlarning kelib chiqishi, ilgari mavjud bо‘lgan turli etnik 
komponentlar asosida yangi etnik birlikning tarkib topish jarayoni. Etnik guruh, xalqning 
shakllanish jarayoni uzoq vaqt davom etadi. Xalqlarning etnogenezini о‘rganishda ular kelib 
chiqishining dastlabki davrigina emas, balki keyingi shakllanish tarixi ham, shuningdek hozirgi 
zamon etnografik, lingvistik va antropologik xususiyatlari ham hisobga olinadi. Bunday murakkab 
jarayonni aniqlash, etnografiya, arxeologiya, antropologiya, tarix, tilshunoslik fanlari 
ma’lumotlaridan foydalanishni talab etadi, ya’ni etnogenez masalasi fanida kompleks о‘rganiladi. 
Etnogenez masalasini о‘rganish madaniyat tarixining umumiy muammolarini izohlash uchun 
muhim ahamiyatga molikdir. 
Etnogeografiya 
(lot.) - etnologiyaning bir tarmog‘i. Yer shari, alohida mamlakatlar va 
ularning hududlari aholisining tarkibi va joylashishini о‘rganadi. Shuningdek, etnogeografiya 
qadimgi va hozirgi etnik birliklarning joylashishni tekshiradi va shu asosida etnik chegaralarni 
aniqlaydi. Etnogeografiyaga etnik geografiya va etnik demografiya kiradi. Etnogeografiya 
antropologiya bilan yaqin aloqada. Etnografiya antropogeografiyaning turli maktablaridan farq 
qilib, etnik birliklar (xalqlar, etnik guruhlar) о‘rtasidagi о‘zaro munosabatlar va tarixiy rejada 
geografik muhit tabiiy-geografik omillarning ta’siri va ijtimoiy-iqtisodiy omillarning yetakchi rolini 
о‘rganadi.