O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi davlat universiteti

Etnik antropologiya va irqshunoslik
- antropologiyaning odamzot irqlarining kelib chiqish 
tarixi, sabablari va Yer yuziga tarqalishi hamda xalqlarning antropologik tarkibini о‘rganuvchi 
sohasi. Millat va irq odamzod turlarining birligi, monogenizm va poligenizm, odamzod guruhlari va 
uning tarkiban antropologik bir xillik darajasini aniqlash, irqlarning klassifikatsiyasi, dunyo 
xalqlarning antropologik tarkibi, irqlarning hozirgi davrda tarqalishi va odamzod birligi, irqiy 
belgilarning о‘zgaruvchanligi irqlarning kerishuvi kabi masalalari ustida tadqiqot olib boradi. 
Etnik birlik
- kishilarning qabila, elat millat va boshqa birliklaridan iborat bо‘lgan, tarixan 
tarkibi topgan alohida barqaror ijtimoiy guruhi. Etnik birlik tushunchasi etnografik jihatdan «xalq» 
ma’nosini anglatadi. Kishilar birlashuvining tabiiy negizi hudud umumiyligi, shuningdek ular 
tilining yaqinligi va umumiyligi etnik birlikning vujudga kelishiga asosiy shart hisoblanadi. 

---

Etnik guruh
- turmush va madaniyatning ayri elementlari (tili, moddiy va ma’naviy 
madaniyatidagi о‘ziga xos xususiyatlari, dini va b.)ni saqlagan. Xalq yoki millatning alohida qismi. 
Etnik guruhga, odatda, elat yoki millatning boshqa milliy guruhlar bilan assimlyatsiyasi yoki elatga 
о‘zining ayrim xarakteri belgilarini saqlagan holda qо‘shilishi natijasida, shuningdek xalqlning bir 
qismi asosiy etnik hududddan uzoq vaqt uzilib qolishi migratsiya jarayonlari, davlat chegaralarining 
о‘zgarishlari va boshqalar, yangi tabiiy-geografik sharoitga tushishi natijasida xо‘jalik va 
madaniyatda о‘ziga xos xususiyatlarga ega bо‘lishi bilan paydo bо‘ladi. Yangi etnik guruhning 
tashkil topishida din, tabaqaviy guruhlar va boshqalar katta rol о‘ynaydi. 
Etnografik guruh
- ma’lum bir etnosning (elatning yoki millatning ajralmas qismi, uning 
tarkibidagi bо‘linmalardan) biri bо‘lib, о‘zining ba’zi xususiyatlari bilan til lahjasi, xо‘jalik 
faoliyati, tumursh tarzining ba’zi tomonlari bilan farq qilgan. Etnografik guruh odatda bir 
qabilaning, elatning yoki millatning ikkinchi bir xalq bilan aralashib, boshqa yerga borib, shu 
yerdagi xalq tarkibiga kirib, u bilan birga yashab kelishi natijasida vujudga keladi. 
 Etnik jarayon 
- etnik birlik (elat) bilan uning tarkibiga kirgan etnik guruhlar о‘rtasidagi 
xо‘jalik, iqtisodiy, madaniy aloqalarning uzluksiz rivojlanib borishidir. Bu jarayon ikki xil bо‘linib 
ketishga va birlanishga moyildir.