О‘zbekiston respublikasi oliy va о‘rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi muhandislik iqtisodiyоt instituti

 
4. Frezalashda kesish kuchi, burovchi moment va quvvat 
Ma„lumki, silindrik freza bilan frezalash jarayonida frezaning har bir tishiga R
1
, R
2
, R
3
, kuchlar 
ta„sir etadi. Ularni R
Z1
, R
Z2
, R
Z3
, ва R
У1
, R
У2
, R
У3
kuchlarga ajratish mumkin. 
Bu kuchlarning teng ta„sir etuvchilarini aniqlasak, ular Р
Z
va Р
У
kuchlarga teng bo‟ladi. 
Doiraviy, ya„ni urinma kesish kuchi Р
Z
qiymatini quyidagi emperik formuladan topsa bo‟ladi; 
Р
Z
=C
Р 
∙ t
xр 
∙ S
Z
ур
B ∙ Z/Д
qv
, КГ, 
bunda С
Р
– ishlanuvchi material va ishlash sharoitiga bog‟liq bo‟lgan koeffitsient;
t – frezalash chuqurligi, mm; 
S
Z 
– frezaning bir tishiga to‟g‟ri keladigan surish, mm/tish; 
В – frezaning eni, mm; 
Z – freza tishlarining soni; 
Д – frezaning diametri, mm; 
С
Р
, х
Р
, у
Р
, q
Р
– qiymatlari spravochniklardan olinadi. 
Frezalashda effektiv quvvat quyidagicha topiladi: 
N
e
= P
Z 
∙ V/60 ∙ 102, kVt, 
bunda Р
Z
– urinma kesish kuchi, kG; 
V – kesish tezligi, m/min; 
Stanok shpindelidagi burovchi moment (M) urinma kesish kuchi (Р
Z
) asosida hisoblab topiladi: 
М = P
Z 
∙ Д/2 ∙ 1000, Н ∙ м yoki KG ∙ м; 
Bunda Р
Z 
- urinma kesish kuchi, Н yoki KG hisobida; 
Д – frezaning diametri, mm hisobida. 
O‟z- o‟zini tekshirish uchun savollar 
1.
Frezalash guruhidagi stanoklarning qanday xillarini bilasiz? 
2.
Frezalash stanoklarida qanday ishlarni bajarish mumkin? 
3.
Frezalarning asosiy turlarini aytib bering? 
4.
Frezalash deb nimaga aytiladi? 
5.
Frezalash jarayonining o‟ziga xos xususiyati nimadan iborat? 
6.
Frezalashning qanday usullarini bilasiz? 
7.
Frezalashda kesish rejimi elementlariga nimalar kiradi? 
8.
Frezalashda qanday surishlar bo‟ladi va ular qanday aniqlanadi? 
9.
Frezalashda ish unumdorligi va sifati nimalarga bog‟liq? 
10.
Bo‟lish kallagining vazifasi nima va uni qanday bo‟lishlarga sozlash mumkin?

---