О‘zbekiston respublikasi oliy va о‘rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi muhandislik iqtisodiyоt instituti

18.2. Parmalash – teshik kengaytirish guruhidagi stanoklar va ularda ishlash 
 
Reja: 
1.
Parmalash va teshik kengaytirish stanoklarining klassifikatsiyasi. 
2.
Parmalash stanoklarida teshik parmalash. 
3.
Parma, zenker, razvertkalarning turlari, elementlari va ularning geometrik parametrlari 
4.
Parmalash, zenkirlash va razvertkalashda kesish rejimi elementlari hamda kesish tezligi. 
5.
Parmalash, zenkirlash va razvertkalashda kesish kuchi, burovchi moment va quvvat. 
Adabiyotlar
:
4, 6, 1, 2, 7, 3. 
Tayanch iboralar
: 
Kiyston, tsekovka, zagotovka, dorn, SMAD, shkiv, shpindel, uzel, revers, 
razvertka, proshiven, proshivka. 
1. Parmalash va teshik kengaytirish stanoklarining klassifikatsiyasi 
 
Parmalash va teshik kengaytirish stanoklarini quyidagi tiplarga (xillarga) ajratish mumkin: 
1. Vertikal parlamash stanoklari. Bu dastgohlar diametri 12... 80 mm bo‟lgan teshiklar 
parmalash uchun ishlatiladi. 
2. Radial parmalash stanoklari. Qo‟zg‟atilishi qiyin bo‟lgan og‟ir buyumlarga teshiklar 
parmalash uchun mo‟ljallangan. 
3. Gorizontal – parmalash stanoklari. Bu stanoklar chuqur teshiklar parmalashda ishlatiladi. 
4. Ko‟p shpindelli parmalash stanoklari. Har xil tekisliklarda teshiklar parmalash uchun 
mo‟ljallangan. 
5. Agregat parmalash stanoklari. Bu stanoklar standart uzellardan tayyorlanishi va montaj 
qilinishi mumkin, shuning uchun bular agregat stanoklar deb yuritiladi. 
6. Markaz stanoklari. Zagatovlkalarning toretslariga markaz teshiklari parmalash va ularni 
zenkovkalar kengaytirish uchun mo‟ljallangan. 
7. Gorizontal parmalash – teshik kengaytirish dastgohlari. Bu dastgohlardan, asosan, yirik 
gabaritli og‟ir zagatovkalardagi teshiklarini kengaytirish uchun foydalaniladi. 
8. Gorizontal – vertikal – teshik kengaytirish stanoklari dvigatellarning tsilindrik blokiga ishlav 
berishda foydalaniladi. 
9. Koordinat – teshik kengaytirish stanoklari. Yuqori aniqlik talab etiladigan individual ishlar 
uchun mo‟ljallangan. 
10. Olmosli – teshik kengaytirish stanoklari. Yuqori aniqlik va tozalik klasslari talab etiladigan 
kichik gabaritli zagatovkalarga ishlov berish uchun mo‟ljallangan. Teshiklar olmosli yoki qattiq 
qotishmali keskichlar bilan ishlanadi.