О‘zbekiston respublikasi oliy va о‘rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi muhandislik iqtisodiyоt instituti

4. Parmalash, zenkerlash va razvertkalashda kesish rejimi elementlari hamda kesish 
tezligi 
Parmalash, zenkerlash va razverkalashda kesish rejimi elementilariga kesish chuqurligi (t), 
surish tezligi (S) hamda kesish tezligi (v)kiradi. 
Parmalashda kesish chuqurligi teshik diametrining yarmiga teng. 
t=Д/2,mm. 
Zenkerlash va razvertkalashda kesish chuqurligi qo‟ydagicha aniqlanadi: 
t=(Д-d)/2mm, 
bunda D-ishlangan teshik diametri,mm; 
d-ishlanadigan teshik diametri,mm. 
Surish tezligi (S) deb parma to‟la bir marta aylanganda uning o‟qi bo‟ylab yurgan yo‟liga 
aytiladi: 
S = C
S 
∙ 
, mm/ayl, 
bunda C
S
,X
S
- ishlanadigan materialga va ishlash sharoitiga bog‟liq bo‟lgan koeffitsient. 
C
X
va X
S
qiymatlari spravochniklardan olinadi. 
Zenkerlashda (S) qiymati parmalashga nisbatan 2...2,5 marta ortiq olinadi. Parmalash, 
zenkerlash va razvyortkalashda kesish tezligi qo‟ydagicha aniqlanadi: 
V = 

Д ∙ n/100, m/min. 
Bunda D-kesish asbobining diametri, mm; 
n-kesish asbobining bir minutdagi aylanish soni. 
Parmalashda ruxsat etiladigan kesish tezligi qo‟ydagi formuladan topiladi: 
V=C
V 
∙ Д
q
/ Т
m 
∙ S
yv
, m/min. 
Zenkerlashda va razvyortkalashda kesish tezligi qo‟ydagi formuladan topiladi: 
V=C
V 
∙ Д
q
/Т
m 
∙ t
XV 
∙ S
yv
, m/min, 
bunda C
V 
- material va kesish sharoitini xarakterlovchi koeffitsient; 
T- kesuvchi asbobning turg‟unligi, mm; 
m- nisbiy turg‟unlik ko‟rsatkichi, 
Сv, Т, m, q, Xv, Уv qiymatlar normativ spravochniklardan olinadi. Parmalash, zenkerlash va 
razvyortkalashda asosiy texnologik vaqt qo‟yidagi formula bo‟yicha aniqlanadi:
Т
а
=L/n ∙ S=1+1
1
+1
2
/n ∙ S, min, 
bunda L - ishlovni hisoblash uzunligi, mm; 

---

1-ishlanadigan teshik uzunligi, mm; 
1
1 
- kirish uzunligi; 
1
2
- chiqish uzunligi.