O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi davlat universiteti mehnat ta’limi kafedrasi servis xizmati fanidan

AMALIY ISHI № 2

Mavzu: Sabzavotlardan yaxna taomlar tayyorlash, dasturxonga tortish tartibi
Ishdan maqsad: Sabzavotlardan yaxna taomlar tayyorlash, dasturxonga tortishni texnologik kartasini tuzishni o’rganish.
Kerakli jixozlar: tog’ora, pichoq, taxtakach, likopchalar
Kerakli masalliqlar me’yori: karam- 1200gr, o’simlik moyi yoki smetana-50gr, qizil sabzi 100gr, ko’k piyoz-250gr, yangi olma- 100g
Umumiy ma’lumot
Salatlar ishtaxani ochadigan va ovqatni foydali moddalar, vitaminlar bilan boyitadigan xushxur, yengil, to’yimli taom bo’lib, xom va pishirilgan sabzavot, oshko’klar xamda mevalardan salatlar xam bor.
Taomning ko’rinishi ishtaha ochadigan bo’lsagina uni yaxshi tayyorlangan deyish mumkin. Shuning uchun salatning mazasi yaxshi va ko’rinishi chiroyli bo’lmog’i lozim. Salatlar qanday masalliqlardan tayyorlansa, shularning o’zi bilan bezatiladi. Xar xil masalliqlardan xilma-xil salatlar tayyorlanganidek, ularni chiroyli qilib bezab, ko’rinishini turlicha o’zgartirish xam mumkin; bu endi, didga, ziyraklik va faxm-farosatga bog’liq.
Tayyor salat darxol dasturxonga tortilmaydigan bo’lsa, salqin joyda saqlanishi lozim. Qaymoq, mayonez yoki sirka salatni dasturxonga tortish oldidagina qo’shiladi. Salat 2-3 soat va bundan ko’proq vaqt turib kolganida uning to’yimlilik xossasi yo’qoladi, ba’zi foydali moddalarining kuchi ketadi, mazzasi buziladi. Shuning uchun salatlarni bir-ikki kunga yetadigan qilib tayyorlash kerak emas.
Salat va vinegret tayyorlashda qo’yidagi qoidalarga rioya qilishi lozim: salat va vinegret uchun olingan mahsulotlar +8+10 gradusgacha sovutilgan bo’lishi lozim, chunki salat va vinegrat tayyorlanadigan masalliqlar iliq bo’lsa, shuningdek sovuq masalliq aralashtirilsa, bunday taom tezda buziladi.
Pishirilgan savzavotlardan tayyorlanadigan salatlarning masalliqlarini barvaqt (1-2 soat oldin) tayyorlash, salqin joyda saqlash va ularni dasturxonga tortish oldidangina aralashtirish kerak: xom sabzavotlardan salatlar faqat dasturxonga tortish oldidan tayyorlanadi.
Salatga ishlatiladigan go’sht va baliq mahsulotlari issiq va yaxna ovqat tayyorlangandagidek pishiriladi yoki qovruladi, sovuganidan keyin suyaklaridan ajratiladi: go’shtni tolalarining yo’nalishiga nisbatan ko’ndalangiga yupqa tilimlar xolida yoki uzunligi 2-3 sm keladigan somon, yo bo’lmasa to’rt burchak (kub) shaklida to’g’rash kerak (bu, endi, salatdagi boshqa masalliqlarning qay shaklda to’g’ralganligiga bog’liq). Salatlarni dasturxonga tortish oldidan oshko’klar va sabzavotlardan kesilgan «gul» lar bilan chiroyli qilib bezatish kerak.