O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi davlat universitetining pedagogika instituti «gumanitar fanlar kafedrasi»


Talabalar bilimini mustahkamlash uchun savol va topshiriqlar



Download 4,1 Mb.
Pdf ko'rish
bet94/212
Sana01.06.2022
Hajmi4,1 Mb.
#624474
1   ...   90   91   92   93   94   95   96   97   ...   212
Bog'liq
fayl 2587 20220225

Talabalar bilimini mustahkamlash uchun savol va topshiriqlar: 
1. Quyosh radiatsiyasi haqida nimalarni bilasiz?
2. Quyosh intensivligi nimaga bog’liq ravishda o’zgaradi? Misollar bilan tushuntirib 
bering. 
3. Yerning radiatsiya orqali oladigan energiya miqdori qanday omillarga bog’liq? 
4. Radiatsiyaning qanday turlari mavjud? Radiatsiyaning jismlar tomonidan yutilishi nima 
deb ataladi? 
5. Qarshi nurlanish, efektiv nurlanish, radiatsiya balansi deganda nimani tushunasiz? 
Ularning bir-biridan farqini tushuntirib bering. 
6. Atmosferaning issiqlik balansi qanday taqsimlangan? 
 
23-MAVZU: ATMOSFERADAGI SUV
Reja: 
1. Bug’lanish va mumkin bo’lgan bug’lanish.
 2. Havo namligi. 
 3. Suv bug’ining kondensatsiya va sublimatsiyasi. 
4. Tumanlar va bulutlar. 
5. Yog’in turlari va ularning hosil bo’lishi. 
6. Yog’inlarning yer yuzasida taqsimlanishi . 
Tayanch iboralar: 
Bug’lanish, mumkin bo’lgan bug’lanish, mutloq va nisbiy namlik, nam
defitsiti, shudring nuqtasi, kondensatsiya, sublimatsiya, kondensatsiya balansi, tuman, bulutlar, 
yog’in turlari-yomg’ir, qor, do’l, qirov, shudring, arid zona, gumid zona.

1. Bug’lanish va mumkin bo’lgan bug’lanish. 
Atmosferada namning asosiy manbai
Dunyo okeani bo’lib, suv mana shu Dunyo okeani yuzasidan bug’lanadi. Bug’ holidagi suvni 
materiklar ustiga havo oqimlari olib keladi. Bu yerda yog’in tarzida yog’ib, yer yuzasiga tushib, 
tuproq suvlari va yer osti suvlarini hamda yer usti suv havzalarini hosil qiladi. Quruqlik yuzasida 
bug’lanish bo’lganligi uchun u ham atmosferaga ma’ulm miqdorda suv yetkazib berib turadi.
Okeanlardagi, atmosfera va quruqlikdagi suvlar miqdorining hozirgi nisbati, shuningdek, 
ularning o’zaro ta’sir xarakteri Yerning taraqqiyoti natijasida tarkib topgan. Hozirda bu nisbat 
bir-biriga qarama-qarshi ikki jarayon- suvning bug’lanishi va yog’inlar yog’ishi bilan saqlanib 
turadi. Okean ustidagi namning quruqlikka o’tishi va quruqlikdan okeanlarga suvlarning oqib 
kelishi bu ikki jarayonni bir-biri bilan bog’laydi.
Atmosferaning quyi qismida 12 000 km
3
suv bug’i bo’lib, bu sayyoramizdagi suv suv 
miqdorining taxminan 0,001% ini tashkil etadi. Atmosfera tarkibidagi bu suv okeanlardan, 
dengizlardan, ko’llardan, daryolardan, hovuzlardan va yerdan bug’lanib chiqib turadi. 


89 
Suvning suyuq holatdan gaz holatiga, bug’ga aylanishiga 
bug’lanish 
deyiladi. Bunda suv 
modekulalari suv yoki nam yuzadan ajralib chiqib havoga o’tadi. Ular diffuziya, shuningdek, 
turbulent aralashishi natijasida tezda keng yoyilib ketadi. Bug’ shaffof bo’ladi, shuning uchun 
biz uni ko’ra olmaymiz. 

Download 4,1 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   90   91   92   93   94   95   96   97   ...   212




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish