O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi qashqadaryo viloyati kasbiy ta'limni rivojlantirish va muvofiqlashtirish xududiy boshqarmasi dehqonobod tuman 1-son kasb-hunar maktabi

QT davrida awal mis element eriydi, keyin esa po‘lat element eriydi. Prujina ta’sirida pichoq aylanadi va egiluvchan o‘tkazgichni
chiqarib yuboradi. Erigichlar erigandan so‘ng hosil bo‘lgan yoy trub- kaga tortiladi va jadal ravishda gaz ajraladi. Quvurchadagi bosim 10—25 MPa ga yetadi va tezlik bilan bo‘ylama avtopuflash effekti paydo bodib, yoyni so‘ndiradi. Yoyni so‘ndirish erigan gazlarni shovqin-suron bilan tashqariga «uloqtirish» orqali amalga oshiriladi. Tok so‘nishi tokning noldan o‘tishi davrida ro‘y berishi tufayli o‘ta yuklanish hosil bodmaydi.
Erish elementi normal holatda yuqori haroratlargacha qiziydi. Bunda gaz hosil bodmasligi uchun erish elementi trubka ichida emas, balki trubkaning berkituvchi metall qalpogdga o‘rnatilgan.
PNB turidagi saqlagichlar chinni quvurchadan, metall qopqoq- dan, kontakt pichoqdan va mis erish elementidan tashkil topgan. Trubka — patron ichi quruq qumsimon kvars bilan toddirilgan. Kvars yaxshigina izolatsiyalash xususiyatiga ega. 0‘ta kuchlanishni chek- lashga erish elementining bugdanishi bilan erishiladi. Bu toifa saqla­gichlarning tezkorligiga eruvchi elementni kumushdan tayyorlash bilan erishiladi, saqlagichni jadal sovitish maqsadida erigichning ingichka bodagi ikkita fayans plastinalar oraligdga joylashtiriladi.

A
Saqlagichni tanlash. Kuchlanishi 1 kV gacha bodgan zanjirlar uchun saqlagichning nominal kuchlanishi U_B, uzoq muddat o‘tuvchi tok va uzuvchi tok qiymatlari orqali tanlanadi.
SAQLAGICHNI TANLASH SHARTLARI

Elektr jihozining nominal toki, A	Tanlanayotgan saqlagichning nominal toki, A	Saqlanuvchi elektr jihozning nominal quwati, kV-A
		5 kV	6 kV	10 kV
0,5	2	—	5	10
1	3	5	10	20
1,9	5	10	20	30
3	7,5	—	30	50
5	10	20	50	75
8	15	30	75	100
10	20	50	100	180
14,5	30	75	135	240
20	40	100	180	320
20	50	—	320	560
54	75	240	560	750

Kuchlanish 1 kV dan yuqori bo‘lgan saqlagichlar ham nominal kuchlanish U_n, nominal tok 7_n va uzuvchi nominal tok 7_uziln qiymat- lari orqali tanlanadi. Kuchlanishni tanlash quyidagi shartni bajargan holda olinadi:

K turidagi saqlagichlarni (kvars qum toidirilgan) faqat zanjir nominal kuchlanishi saqlagichning nominal kuchlanishiga teng bo‘lgan holda qo‘llash mumkin.

Saqlagichlarni himoyalash tavsiflariga qarab tanlanadi, ya’ni ularning selektiv xususiyatlari bo'yicha tanlab, himoyalashlari hamda elektr motorlarni ishga tushirishdagi tok qiymatlari va transfor- matorlarda magnitlovchi tok keskin o‘sishini hisobga olgan holda tanlanadi. Bular asosan 2-jadvalga qarab olib boriladi.
Saqlagichni tok bo‘yicha tanlaganda quyidagi shart bajarilishi kerak

PUE ga binoan himoyalanuvchi barcha apparat va o‘tkazgichlar 50 A gacha tok o‘tadigan bo'lsa, termik va elektr dinamik bardosh- likka tekshirilmaydi.

Mavzu:Zaminlash qurilmalarimontaj qilish
Reja: