O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi qashqadaryo viloyati kasbiy ta'limni rivojlantirish va muvofiqlashtirish xududiy boshqarmasi dehqonobod tuman 1-son kasb-hunar maktabi

Mavzu:Yuqori kuchlanjshli saqlagichlar va beton reaktorini montaj qilish


Reja :
1. Yuqori kuchlanjshli saqlagichlar
2.Yuqori kuchlanishli saqlagichlar konstruksiyalari
3.Beton reaktorini montaj qilishni


1. Yuqori kuchlanjshli saqlagichlar.Saqlagich — kommutatsiyalash elektr apparati bo‘lib, himoyala- nuvchi zanjimi manbadan maxsus element yordamida ajratadi. U tok qiymati ma’lum bir miqdordan oshganda ma’lum bir tok o'tkazgichning erishi va zanjirni uzishga olib kelishiga asoslangan. Bir vaqtning o‘zida uzilishi davomida hosil bodadigan yoy ham somdiriladi. Saqlagich TK ning eng sodda apparati hisoblanib, elektr qurilmani o‘ta yuklanish va QT tokida himoyalash uchun xizmat qiladi.
Eruvchi saqlagichlarning eng qimmatli xususiyati — qurilmaning oda soddaligi, arzonligi, QT tokida juda tez zanjirni uzishi (hatto ba’zi bir saqlagichlarning QT tokini cheklashi) va boshqalar.
Kuchlanishi lkV gacha bo‘lgan elektr tarmoqlarida saqlagichlar­ning PR turi (patroni ajratiladigan va hech narsa toddirilmagan), PN turi (ajraluvchi va toddirilgan patronli), NOTN turi (ajralmas to‘ldirilgan patronli), shuningdek, tezkor turlari PNV, PW va PVF qodlaniladi.
Kuchlanishi 1 kV dan yuqori bodgan elektr tarmoqlarda saqla­gichlarning PK turi (patron kvars bilan toddirilgan), PKTN turi (otuvchi tashqi qurilma uchun), PSN turi (otuvchi tashqi qurilma uchun, boshqariluvchi) va itarib chiqariluvchi PVT turidagilar qodlaniladi. Har xil turlaridan GTKU (kuchaytirilgan), PKE (ekskavatorlar uchun) saqlagichlar mavjud.
Saqlagichlar shartli belgilarining seriyalaridagi birinchi raqam nominal kuchlanish qiymatini (kV) ikkinchisi nominal tokni (patrondan o‘tuvchi), (A), uchinchi raqam eruvchi elementni nominal toki (A), to‘rtinchisi — uzish nominal toki (kA) ni ko‘rsatadi.
Kichik kuchlanishga modjallangan saqlagichlar milliamperdan minglab ampergacha, kuchlanishi esa 600 V gacha, yuqori kuchla- nishga modjallanganlari 35 kV gacha va undan yuqoriga ishlab chiqariladi. Ularning eruvchi elementi nominal toki va kuchlanishi
bilan, saqlagichning nominal toki, uzish tokining chegaraviy qiymati va boshqalar bilan tavsiflanadi.
Saqlagichning nominal toki deb, uning tok o'tkazuvchi va kontakt qurilmalaridan o‘tuvchi tokka aytiladi. Eruvchi element nominal toki — bu eruvchi elementdan uzoq vaqt o‘tib, elementni erishgacha olib kelmaydigan tok. Uzilish tokining chegaraviy qiymati deb, saqlagichni uning qismlariga zarar yetkazmay uzadigan QT tokiga aytiladi.
0‘zgaruvchi tok saqlagichlari 2 dan 220 kV kuchlanishlarga va quyidagi toklarga mo‘ljallab chiqariladi: