O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi qarshi davlat universitetining pedagogika instituti

Umumiy xulosani aniqlashtiring
Suhbatdoshingiz: «Oxirgi 6 oy ichida bizning tumanimizda o‘n ikkita o‘g‘irlik sodir etildi. Bu 
hol jinoyatchilikning keskinlashuvini anglatadi”,- deyishi mumkin. Shunda siz undan bu 
ma’lumotni tasdiqlaydigan yana boshqa qanday isbot va dalillar borligini so‘rang. Balki u 
ishonchli va tekshirilgan yozma axborotlarga ega bo‘lmasdan, aksincha o‘z shaxsiy tajribasiga 
tayangan holda umumiy xulosa chiqarayotgan va raqamlarni taxminiy keltirayotgan bo‘lishi 
ham mumkin. 
Axborotning aniq manbaini keltirishini so‘rang
Agar suhbatdoshingiz savolingizga javob berolmasa, undan «Siz bu savolga javob olishni 
istasangiz, kimga murojaat qilgan bo‘lardingiz?» deb so‘rang. Bu ma’lumotni olishingiz 
mumkin bo‘lgan biror bir idora, firma yoki davlat organining umumiy nomi bilan cheklanib 
qolmasdan, aniq ism-sharif, telefon raqamlari va elektron manzilini ham berishini so‘rang. 
Kengaytirilgan qo‘shimcha savollar
Ba’zi bir intervyu beruvchilar qisqa javob berishga harakat qilishadi. «Ha», «Yo‘q» yoki 
«Bo‘lishi mumkin» kabi javoblar intervyu oluvchilar uchun xuddi «tungi bosinqirash»ga 
o‘xshaydi. Jurnalist Ted Koppelning aytishicha, suhbatdosh qisqa javob berib, savoldan 
qochishi mumkin. “Uning zahirasida sizning savolingizdan ham ko‘proq «Ha» va «Yo‘q» 
degan javoblar topiladi. Bundan tashqari, u qanchalik kam gapirsa, undan siz uchun kerak 
bo‘lgan qo‘shimcha informatsiyani olish imkoniyati ham shunchalik kamayadi”, – dedi Ted 
Koppel. 
Quyida «Ha», «Yo‘q» yoki «Bo‘lishi mumkin» degan javoblardan qutulishingizga 
yordamlashadigan qo‘shimcha savollar turlari ko‘rsatilgan. 
Alohida voqeani batafsil muhokama qiling
Alohida voqeani tasvirlash suhbatdoshning butun mohiyatini ifodalab bera oladi. O‘sha odam 
haqida bilib olgan bittagina dalilingiz ham arzigulik natija berishi mumkin. Masalan, biror bir 
mashhurroq odam bilan suhbatlashayapsiz: «Bilishimcha, siz har yili bir oy toqqa borib, 
palatkada yashar ekansiz. Tabiiyki, bu vaqt davomida gazeta, jurnalistlar va telefondan uzoqda 
bo‘lasiz. Aytingchi, bu safarlar sizga nima beradi?». 

---

111