O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta maxsus ta‟lim vazirligi qarshi davlat universiteti


Osiyo davlatlari mehmonxona nomerlarining minimal narxlari*



Download 2,6 Mb.
Pdf ko'rish
bet95/195
Sana25.01.2022
Hajmi2,6 Mb.
#408423
1   ...   91   92   93   94   95   96   97   98   ...   195
Bog'liq
turmahsulot marketingi

Osiyo davlatlari mehmonxona nomerlarining minimal narxlari* 
 
        Daraja 
 
Davlat 
 
***** 
 
**** 
*** 
** 
O‟zbekiston 
90 
75 
45 
30 
 
Qozog‟iston 
180 
115 
95 
40 
 
Qirg‟iziston 
125 
90 
60 
20 
 
Turkiya 
48 
40 
33 
27 
 
Eron 
91 
54 
35 
22 
 
Malayziya 
41 
33 
30 
27 
 
Xitoy 
80 
49 
30 
26 
 
Hindiston  
33 
29 
27 
14 
 
*Muallif tomonidan tuzilgan. 
 
Jadvaldan  ko‟rinib  turibdiki,  O‟zbekiston  mehmonxonalari  klasslari 
qanchalik  yuqori  bo‟lsa,  shunchalik  narxlar    pasayish  tomonga  ham  egiluvchan 
bo‟lmoqda.B&B  kategoriyali  joylashtirish  vositalarining  narxi  mahalliy  bozorda 
raqobatdosh  bo‟lsada,  turistik  klass  va  “lyuks”klassli  mehmonxonalar  boshqa 
turistlar uchun jozibador mintaqalarga qaraganda yuqori narxlarga ega.Qozog‟iston 
va  Qirg‟izistondagi  4  va  5  yulduzli  mehmonxonalarga  keladigan  bo‟lsak,  ular 
xorijiy  korxonalar  tomonidan,  mehmonxonalar  zanjiri  bo‟lgan  Marriot  va  Hayott 
mehmonxonalaridir.Bular  turistik  mehmonxonalar  emas,  balki  biznes  klass 
mehmonxonalaridir va ular arzon bo‟lishi mumkin emas. 
Bunday  misollarni  turizmning  boshqa  sohalaridan  ham  ko‟plab  keltirish 
mumkin.Bularning    sababini  o‟rganishga  o‟tsak.Masalan,  mehmonxonaning  ikki 
o‟rinli  nomeri  uchun  50  dollar  narx  belgilash  dunyo  tajribasi  uchun  qimmat 
bo‟lmagan  narx  bo‟lib  xisoblanadi.Hamma  gap  shu  narxning  tarkibiga  kiruvchi, 
ya‟ni ta‟rif tarkibiga kiruvchi xizmatlar assortimentiga bog‟liq. 
Odatda nomer narxini hisoblaganda yashash uchun joy, nonushta, soliqlar va 
hisob-kitob qilinadi. 


122 
 
Mehmonxona narxlari va xizmatlari axborot vositalari orqali reklama 
qilinayotganda    mehmonxonadagi  ba‟zi  qo‟shimcha  xizmatlarni  bepul  deb 
ko‟rsatish    lozim.Shu  qo‟shimcha  xizmatlardan  foydalanish  jarayonida  boshqa 
qo‟shimcha  xizmatlar  narxini  qimmatroq  qilib  ko‟rsatish  orqali  harajatlarni 
qoplash mumkin. 
Masalan,  Turkiyaning  “Adam  and  Eva  ”mehmonxonasida  tungi  klublarga 
kirish  bepul  deyiladi.Lekin  mijoz  klubga  kirganidan  so‟ng  ichimlik  yoki  biror 
xizmatga  buyurtma  beradi.Shu  bilan  bepul  deb  ko‟rsatilgan  klubga  kirish, 
ichimliklar  narxlari  bilan  qoplanadi.Ba‟zi  turk  mehmonxonalaridan  foydalanish 
bepul  deb  ko‟rsatiladi.Lekin  mijoz  shu  mehmonxona  hammomidan  foydalanish 
uchun albatta sovun, sochiq va boshqa zaruriy buyumlarni sotib olishi tabiiy. 
Turkiyaning “Qveen Elizavetta” mehmonxonasida bir haftalik otga minishni 
o‟rgatish  darsi  bepul  deb  reklama  qilinadi.Mijoz  bu  darslarni  o‟rganish  uchun 
albatta maxsus kiyimlarni ijaraga oladi. 
Shveystariyaning kurort zonalaridagi mehmonxonalarda ham huddi shunday
 
narxlashtirish  strategiyasini ko‟ramiz.Masalan,  chang‟ida uchishni o‟rgatish 
darsi bepul deb reklama qilingan bo‟lsada, cholg‟u asboblarida chalishni o‟rgatish 
bepul  deb  reklama  qilinsada,asboblarni  ijaraga  berish  narxidan  xizmat  narxi 
qoplansa, yoki milliy taomlarni bepul pishirishni o‟rgatamiz deyilsayu, masalliqlar 
turist tomonidan harid qilinadi. 
Demak  mehmonxonadagi  xizmatlarga  narx  belgilashda  parallel  ravishda 
bepul xizmatlarni ham taklif etishni  yo‟lga qo‟yish kerak. 
Namunaviy  davrlarda  “yonuvchi  ” narxlardan  foydalanish  zarur.Ya‟ni  katta 
chegirmalar yoki bonuslar yordamida mijozlarni jalb etish lozim. 
Narx  yaratishning  psixologik  metodi  ham  mavjud.Psixologlarning  
ta‟kidlashicha, har bir raqam o‟zining ramziy ma‟nosiga ega ekanki, narx yaratish 
jarayonida  buni hisobga  olmaslikning iloji  yo‟q.Masalan: 8  raqami  doira shaklda, 
shuning  uchun  u  tinchlantiradi.7  raqami  esa  o‟tkir  taassurot  uyg‟otishi  mumkin 
ekan. 
Xulosa  qilib  shuni  aytmoqchimanki,  turistik  korxonalardagi  xizmatlar 
narxini yaratishda quyidagi omillar ta‟sirini inobatga olish zarur: 
Ichki omillar 
-marketing maqsadlari; 
-foydani maksimallashtirish; 
-ta‟rif tarkibiga kiruvchi qo‟shimcha xizmatlar va shu kabilar; 
Tashqi omillar: 
-bozor va talab holati; 
-raqobatchilar; 
-siyosiy omillar; 
-iqtisodiy omillar. 
Kompaniya  belgilovchi  har  bir  narx  talabning  turlicha  darajalarini  keltirib 
chiqaradi.  Talab  egri  chizig‟i  belgilangan  narx  va  yakuniy  talab  orasidagi 
munosabatni  ko‟rsatadi.  U  hozirgi  vaqtda  bozor  turlicha  narxlarda  harid  etadigan 
tovar  miqdorini  ko‟rsatib  boradi.  Normal  holatda,  talab  va  narx  o‟zaro  teskari 


123 
 
proporstional  bog‟langan,  ya‟ni  narx  katta  baland  bo‟lsa,  talab  shuncha  kam 
bo‟ladi  (1-chizma).  Shunday  qilib,  kompaniya  narxni  R1  darajada  R2  darajaga 
ko‟targan  kamroq  sotadi.  Cheklangan  byudjetga  ega  bo‟lgan  iste‟molchilar  narx 
juda ham yuqori bo‟lganda kamroq haridlar etadilar. 
Ko‟pchilik hollarda talab egri chizig‟a – to‟g‟ri yoki uchi pastga egilgan egri 
chiziqdir. Biroq, obro‟li (imidjli) tovarlarga talab egri chizig‟i yuqoriga qarab ham 
egilishi mumkin. Masalan, xashamatli mehmonxona narxini R1 dan R2 ga kutarsa, 
ko‟proq miqdorda o‟rinlarning sotilayotganini qayd qilishi mumkin. Iste‟molchilar 
past  narxli  mehmonxonani  hashamatli  deb  sanashmaydi.  Biroq,  mobodo 
mehmonxona  narxlarni  yanada  kutarib,  R3  ga  etkazsa,  talabning  darajasi  R2  ga 
nisbatan pastroq bo‟lishi  mumkin.  Ko‟pincha kompaniyalar  menejerlari  talab egri 
chizig‟ining  asoslarini  tushunadila,  bu  egri  chiziqlarni  to‟zadila  lekin  ulchay 
olmaydilar.  Bozor  turi  talab  egri  chiziqga  to‟rini  belgilab  beradi.  Monopoliyada 
talab  egri  chizig‟gai  turli  narxlardan  kelib  chiquvchi  bozor  talabining  umumiy 
miqdorini ko‟rsatib boradi. Agar kompaniya raqobat sharoitida bo‟lsa, turli narxlar 
bo‟yicha  talab-raqobatchilarning  bu  kompaniya  narxlarining  o‟zgarishiga  qarab 
o‟zgarish  –  o‟zgarmasligiga  bog‟liq  bo‟ladi.  Bu  holda  biz  raqobatchilarning 
narxlari  o‟zgarmas  deb  qabul  qilamiz.  Keyinroq    shu  bobning  o‟zida  biz 
raqobatchilarning narxlari o‟zgarganda nimalar yuz berishini ko‟rib chiqamiz. 
 
 
 
 
 
 
 
 
              Q2      Q1                                             Q1      Q2 
Talab   xajmi                                                     Talab  xajmi 
A. Aksariyat  tovarlar                                     V. Obro‟li  tovarlar 

Download 2,6 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   91   92   93   94   95   96   97   98   ...   195




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish