O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta maxsus ta‟lim vazirligi qarshi davlat universiteti

 
O‟zbekistonning MOIHdagi o‟rni qanday? 
1995 yilda O‟zbekistonning aholisi Markaziy Osiyo aholisining 41% ini tashkil 
etdi. Shu jumladan bu shahar aholisining 36% in qishloq aholisining 45% ini tashkil 
etdi. Mexnat resurslari 39% ni tashkil etdi.  
Milliy  daromadning  32%  i  yaratildi.  Asosiy  fondlarning  31%  i  O‟zbekistonga 
tegishli,  shu  jumladan  bu  ishlab  chiqarish  fondlarining  30%ini,  noishlab  chiqarish 
fondlarining  32%ini  tashkil  etdi.  Ishlab  chiqarish  sohasida  respublika  xududida 
quyidagicha xissaga ega: 
-  sanoat mahsuloti -33% 
-  xalq iste‟mol mollarini ishlab chiqarish – 33%; 
-  qishloq xo‟jaligi mahsulotlari – 34%; 
-  o‟simlikchilik – 42%, chorva – 26%; 
-  kapital kuyilmalar – 30%; 
-  chakana tovar aylanishi – 36%; 
-  aholii uchun puli xizmatlar ko‟rsatish – 33%; 
-  pul daromadlari – 35%; 
-  maktab o‟quvchilari – 43% 
 o‟rta maxsus bilim yurtlari – 42%; 
 oliy o‟quv yurtlari – 43%; 
- maktabgacha ta‟lim muassasalarida bolalar – 46%; 
- vrachlar – 40%; 
- kutubxonalar soni – 35%; 
- teatrlarga tashrif– 39%; 
- respublikaga mahsulot olib keliish – 58%; 

---

158 
 
- respublikadan mahsulot chiqarish (shu jumladan eksport) – 34%;. 
Bu  ko‟rsatkichlar  O‟zbekistonning  xududidagi  etakchi  o‟rinlardan  birini 
egallayotganligini 
ko‟rsatadi.  Xaqiqatan  O‟zbekiston  Markaziy  Osiyodagi 
integrastiya  jarayonining  sardoridir.  Buni  aynan  O‟zbekiston  Markaziy  Osiyodagi 
integrastiya masalasini susaytiruvchi muammolarni kutarib chikayotganligidan kurish 
mumkin. 
Markaziy  Osiyo  uch  yirik  ittifoq  Yevropa  hamjamiyati,  ASEAN  va  ATES 
kabilarning  o‟rtasida  joylashgan.  Xududda  EKO  va  Arab  davlatlari  ligasining  ham 
ta‟mirlari  sezilmokda.  MOIXga  faqatgana  MDX,  GUAI  va  Qora  dengiz  basseyni 
mamlakatlarining  iqtisodiy  hamkorligi  tashkilotlarining  ajoyib  yordamlarini  sezish 
mumkin.  Ular  O‟zbekiston  va  Butun  Markaziy  Osiyo  mamlakatlariga  ochik  dengiz 
qirg‟oqlariga  chiqish  imkoniyatini  beradi.  O‟zbekistonning  xududida  energetika, 
sanoat,  qishloq  xo‟jaligi  va  suv  xo‟jaligi  sohalardagi  qo‟shma  ishlab  chiqarishlarni 
tashkil  etishda  katta  o‟rin  egallamoqda.  O‟zbekiston  Markaziy  Osiyo  mamlakatlari 
bilan yaqin aloqalar qilishga intiladi. Masalan, Qozog‟iston. O‟zbekiston tashki savdo 
aylanishida 4,4% ga ega bu esa MDX davlatlari orasida Rossiyadan so‟ng 2-o‟ringa 
ega.  Shuningdek,  kun  sayin  Qirg‟iziston  va  Tojikiston  orasidagi  aloqalar  ham 
kuchayib bormoqda.