Oʼzbekiston respublikаsi oliy vа oʼrtа mаxsus tа’lim vаzirligi p. M. Matyaqubova, sh. M. Mаshаripov, X. sh. Jabborov “fan va texnikada o’lchashlar noaniqligi”

3.6.2.4 – rasm. Taqsimotning tekis qonuni:
a – differentsial funktsiya; б – integral funktsiya





3.5.2. Uchburchak taqsimot qonuniga (Simpson qonuni) boʼysinuvchi kirish kattaliklarini B tur noaniqligini baholash

Аgar kattalik toʼgʼrisidagi axborot quyidagi koʼrinishlarda berilgan boʼlsa, uning ehtimolligi uchburchak qonuni boʼyicha taqsimlangan boʼladi.

1-variant.
Koʼrilayotgan kattalik qiymatlari intervalning chegaralaridan koʼra markazida koʼproq ehtimol boʼladi; yoki baho ehtimolliklarning simmetrik taqsimoti bilan ifodalangan diapazonning eng katta qiymatlari (±a) shaklida olingan.
2-variant.
Kattalik ikki kattalikning yigʼindisi yoki farqi boʼlsa, bu kattaliklar qiymatlari ehtimolliklarining taqsimlanishi diapazonlari bir xil toʼgʼri toʼrtburchak shaklida boʼladi, yaʼni uning ehtimolligi uchburchak qonun boʼyicha taqsimlangan boʼladi.
Uchburchak taqsimot qonunida kattalik haqidagi axborot tekis taqsimot qonunidagidek unchalik ham cheklanmagan boʼlsa ushbu axborot uchburchak taqsimot qonuniga boʼysinadi deyish mumkin. Bunda intervalni markazidagi ehtimollik uning chekkalariga nisbatan yuqori boʼladi.
Odatda ushbu taqsimot oʼlchov idishlari hajmini standart noaniqligini hisoblashda foydalaniladi.Oʼlchov idishini ishlab chiqarish jarayonida hajmni nominal qiymati uning chekka qiymatlariga nisbatan ehtimoli yuqoriroqdir. Uchburchak taqsimot qonunida 3.6.1.б – rasmga muvofiq dispersiya quyidagicha aniqlanadi:

(3.6.2.1.)

Standart noaniqlik quyidagi formula boʼyicha hisoblanadi:

(3.6.2.2.)

Колба	Цилиндр	Мензурка