O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi o'rta maxsus kasb-hunar ta'limi markazi

NAZORAT SAVOLLARI
1. Bir qancha jinoyat sodir ctish dcganda nimani tushunasiz? 
2.Amaldagi Jinoyat kodeksida bir qancha jinoyatlarning qanday turlarl nazarda tutilgan? 
3.Davomli va uzoqqa cho'zilgan jinoyatlarning bir qancha jinoyat sodir etishdan qanday farqlari bor?
4.Takroran jinoyat sodir etish, deb nimaga aytiladi va qanday holatlar takroran jinoyat sodir etish, deb topiladi? 
5Jinoyatlar majmuyi (jami), deb nimaga aytiladi? 
6. Jinoyatlarning ideal jami va real jami nima? Ularning huquqiy ahamiyati nimada? 
7. Retsidiv jinoyat, deb nimaga aytiladi? 
8. Xavfli retsidiv jinoyat, deb topishning shartlarini izohlang. 
 9. 0'ta xavfli retsidiv jinoyat, deb topishning shartlarini bayon eting. 
 
13-bob. QILMISHNING JINOIYLIGINI ISTISNO QILADIGAN HOLATLAR
13.1. Jinoyat huquqida qilmishning jinoiyligini istisno
qiluvchi holatlar tushunchasi va turlari 
Sudda ko'rilib, jinoiy javobgarlikka loyiq, deb topilgan ishlar o'zining obyektiv va subyektiv belgilariga ko'ra 
qilmishdan iborat bo'ladi. Ayrim hollarda bunday qilmishlar ijtimoiy xavfli bo'lmas-dan, balki ijtimoiy foydali bo'lishi 
ham mumkin. Bunday harakatlar jinoyat huquqida qilmishning jinoiyligini istisno qiladigan holatlar, deb ataladi. Jinoyat 
huquqida qilmishning jinoiyligini istisno qiluvchi shunday holatlar mavjudki, ular tashqi tomondan jinoyatga o'xshasa-
da, biroq, jinoiy javobgarlikka loyiq, jinoyat qonuni bilan qo'riqlanadigan munosabatlarga zarar yetkazuvchi ijtimoiy 
xavfli qilmish, deb topilmaydi, aksincha, ijtimoiy foydali hisoblanadi. Qilmishning jinoiyligini istisno qiluvchi holatlar, 
deyilganida jinoyat belgilari mavjud bo'lsa ham, jinoyat, deb hisoblanmaydigan harakatlar tushuniladi. 
Bunday holatlarning Jinoyat kodeksidagi belgilanishi inson-parvarlik va adolat tamoyillariga amal 
qilinganligidan darak beradi. Bunday holatlar ijtimoiy foydalilik hisoblanadi va ularning sodir etilishiga qonunda yo'l 
qo'yilgan. 
Jinoyat kodeksida qilmishning jinoiyligini istisno qiladigan holatlarning belgilanishi: bir tomondan jinoiy 
repressiya chora-larining kamayishiga olib kelsa, ikkinchi tomondan fuqarolarning huquqiy faolligini kuchaytiradi. 

---

83 
Jinoyat kodeksining 35-moddasida bunday holatlarning umumiy tushunchasi va turlari berilgan. Ushbu 
moddaning birinchi qismida: «qilmishda ushbu kodeksda nazarda tutilgan alomatlar rasmiy jihatdan mavjud bo'lsa-da, 
lekin u ijtimoiy xavfli, g'ayriqonuniy yoki aybli bo'lmasa, qilmishning jinoiyligini istisno qiladigan holatlar, deb 
topiladi», deyilgan. 
Ushbu moddaning 2-qismida esa, qilmishning jinoiyligini istisno qiladigan holatlarning turlari ko'rsatilgan. 
Bularga: 
1) kam ahamiyatli qilmishlar (36-modda); 
2) zarariy mudofaa (37-modda); 
3) oxirgi zarurat (38-modda); 
4) ijtimoiy xavfli qilmish sodir etgan shaxsni ushlash vaqtida zarar yetkazish (39-modda); 
5) buyruq yoki boshqa vazifani ijro etish (40-modda); 
6) kasb yoki xo'jalik faoliyatiga bog'liq asosli tavakkalchilik (41-modda).