O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi a. G. G‘aniyev, A. K. Avliyoqulov

Ràdiîàktiv elåmåntlàr îilàsi. 
Òàrtib ràqàmi 83 dàn kàttà bo‘l-
gàn elåmåntlàr izîtîplàrining bàrchàsi ràdiîàktivdir. Òàbiiy
ràdiîàktiv ålåmåntlàr, îdàtdà, to‘rt qàtîrdà jîylàshtirilàdi. Dàst-
làbki elåmåntdàn bîshqà bàrchàsi îldingisining ràdiîàktiv yemi-
rilishi nàtijàsidà hîsil bo‘làdi.
92
238
U uràn îilàsi qo‘rg‘îshinning stàbil izîtîpi 
82
206
Pb bilàn
tugàydi. Òîriy 
90
232
Th ning îilàsi esà qo‘rg‘îshinning bîshqà stàbil
izîtîpi 
82
208
Pb bilàn, àktiniy 
89
235
Ac ning îilàsi qo‘rg‘îshinning
stàbil izîtîpi 
82
207
Pb bilàn, nåptuniy 
93
237
Np ning îilàsi esà vismut-
ning stàbil izîtîpi 
83
209
Bi bilàn tugàydi.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

132
Sinîv sàvîllàri
1. Ràdiîàktivlikni kim kàshf qilgàn? 2. Ràdiîàktivlik qàndày qilib kàshf
qilingàn? 3. Ràdiîàktiv so‘zi qàndày mà’nîni ànglàtàdi? 4. Qàndày nurlàr
ràdiîàktiv nurlàr dåyilàdi? 5. Ràdiîàktivlik dåb nimàgà àytilàdi? 6. Ràdiî-
àktiv nurlàr qàndày nurlàrdàn tàshkil tîpgàn? 7. 62- ràsmdàgi mànzàràni
tushuntirib båring. 8. Uràndàn bîshqà hàm ràdiîàktiv elåmåntlàr màvjudmi?
9. Òàbiàtdà ràdiîàktiv elåmåntlàr qàyårlàrdà uchràydi? 10. Hàvîdà, suvdà,
tuprîqdà ràdiîàktiv elåmåntlàr màvjudmi? 11. Jînli îrgànizmlàr hujày-
ràsidà-chi? 12. Îziq-îvqàtlàr tàrkibidà-chi? 13. Qàndày izîtîplàr tàbiàtdà
eng ko‘p tàrqàlgàn? 14. Ràdiîàktivlik izîtîplàrning qàndày holatdà bo‘li-
shigà bîg‘liqmi? 15. Ulàrning àgrågàt holatigà-chi? 16. Ulàrning qàndày
bîsim îstidà yoki temperaturada ekànligigà-chi? 17. Elåktr yoki màgnit
màydîndà bo‘lishigà-chi? 18. Ràdiîàktivlik yadrî ichidàgi jàràyonlàrning
nàtijàsimi? 19. Òàbiiy ràdiîàktivlik dåb nimàgà àytilàdi? 20. Ràdiîàktivlik
yadrîdà ro‘y båràdigàn jàràyonlàr hàqidà mà’lumît bårà îlàdimi?
21. Ràdiîàktiv yemirilish dåb nimàgà àytilàdi? 22. Yemirilgàn yadrî qàndày
yadrî dåyilàdi? 23. Hîsil bo‘lgàni-chi? 24. Yadrîning yemirilishi qàndày
qînunlàrgà bo‘ysunàdi? 25. Yadrîning yemirilishi qànchà vàqtgàchà
cho‘zilishi mumkin? 26. Ràdiîàktiv yemirilish dîimiysi qanday kattalik?
27. Ràdiîàktiv yemirilish qînunini ta’riflang. 28. Yarim yemirilish dàvri
qàndày àniqlànàdi? 29. Yarim yemirilish dàvri turli izîtîplàr uchun nimàgà
tång? 30. Nuklid dåb nimàgà àytilàdi? 31. Nuklidning àktivligi dåb-chi?
32. Àktivlikning SI dàgi và siståmàdàn tàshqàri birliklàri. 33. Ràdiîàktiv
elåmåntlàr îilàsi.