O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi a. G. G‘aniyev, A. K. Avliyoqulov

59- rasm.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

120
Làzårning qo‘llànilishi. 
Qulàyligi và kàm enårgiya sàrflànishi
làzårning judà qàttiq màtåriàllàrni qàytà ishlàsh và pàyvàndlàshdà
kång qo‘llànilishigà imkîn yaràtdi. Ìàsàlàn, îldin îlmîsdàn kich-
kinà tåshikchà îchish uchun 24 sîàt vàqt sàrflàngan bo‘lsà, hîzir
bu ish làzår yordàmidà 6–8 minutdà àmàlgà îshirilàdi. Sîàtsîzlik
sànîàti uchun zàrur bo‘lgàn yoqut và îlmîs tîshlàrdà îchilàdigàn
diàmåtri 1–10 
m
m, chuqurligi 10–100 
m
m bo‘lgàn nîzik tåshik-
chàlàr làzår yordàmidà hîsil qilinàdi.
Làzår judà kång qo‘llànilàdigàn sîhàlàrdàn yanà biri –
màtåriàllàrni kåsish và pàyvàndlàshdir. Bu ishlàr nàfàqàt mikrî-
elåktrînikà, pîligràfiya kàbi nîzik sohàlàrdà, bàlki màshinàsîzlik,
àvtîmîbilsîzlik, qurilish màtåriàllàrini ishlàb chiqàrishdà hàm
bàjàrilàdi.
Làzår nurlàri buyumlàrdàgi nuqsonlàrni àniqlàsh, kimyoviy
råàksiyalàr måõànizmini o‘rgànish và ulàrni tåzlàshtirish, o‘tà
tîzà màtåriàllàrni hîsil qilishdà hàm judà yaõshi yordàmchidir.
Hîzir làzår yordàmidà izîtîplàr, jumlàdàn, uràn izîtîplàri àjràtib
îlinmîqdà.
Làzår o‘lchîv ishlàridà hàm judà kång qo‘llànilàdi. Ulàr
yordàmidà uzîqdàn turib ko‘chishlàrni, muhitning sindirish ko‘r-
sàtkichini, bîsimni, temperaturani o‘lchàsh mumkin. Làzår nuri
Yerdàn Oygàchà bo‘lgàn màsîfàni àniqlàshtirishgà, Oy õàritàsigà
àniqliklàr kiritishgà yordàm bårdi.
Làzår tibbiyotdà hàm judà kång qo‘llànilmîqdà. U qîn chiqàr-
màydigàn pichîq vàzifàsini bàjàrib, kishilàrning umrini uzàyti-
rishgà, ko‘rish qîbiliyatini tiklàshgà õizmàt qilmîqdà.
Làzår qo‘llànadigan istiqbîlli sîhàlàrdàn yanà biri – yuqîri
temperaturali plàzmà hîsil qilishdir. Bu sîhà tårmîyadrî sintåzini
làzår bilàn bîshqàrish yo‘lidà yaõshiginà imkîniyatlàr îchgàni
sàbàbli îlimlàrning diqqàt màrkàzidà turibdi.
Làzårli disklàr tushunchàsi kîmpyutårdà ishlîvchilàr và mu-
siqàsåvàrlàr kundàlik hàyotining àjràlmàs qismigà àylànib qîldi.
Hîzirgi pàytdà làzårning qo‘llànilish sîhàsi shu qàdàr ko‘pki,
ulàrning hàmmàsigà to‘õtàlib o‘tishning imkîni hàm yo‘q. Àmmî
bizning izlànuvchàn o‘quvchimiz bu ishni mustàqil àmàlgà îshirà-
di, dågàn umiddàmiz.