O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi

Rotatsion yulduzcha 
qatqaloqni yumshatish, begona o‘tlarni 
yo‘qotish va himoya zonasini kamaytirish maqsadida ishlatiladi. 
Ulardan ko‘chatlarning bo‘yi 30–40 
sm
ga yetgunicha foyda-
laniladi. Rotatsion yulduzchaning barmoqlari 5–8 
sm
gacha 
tuproqqa botib yurishi mumkin. Agar barmoq bukilgan tomonga 
aylantirilsa, uning ishlov berish chuqurligi ortadi. O‘g‘it ko‘mgich 
16 
sm
chuqurlikkacha yumshatib o‘g‘itlaydi. Uning iskanasimon 
tumshug‘i orqasida o‘g‘it to‘kadigan jo‘mrak o‘rnatilgan bo‘ladi. 
Jo‘yak olgich 16 
sm 
chuqurlikkacha ishlov berib, begona o‘tlarni 
yo‘qotib maydalaydi, tuproqni ko‘tarib, ko‘chatlar tagini ko‘mib 
a 
d 
b 

---

64 
ketadi. Qanotining holatini o‘zgartirib tuproqni ko‘tarib ko‘mish 
balandligi sozlanadi. Oziqlantirib jo‘yak olgich tuproqqa 20 
sm
chuqurlikkacha ishlov beradi. 
Sferik disklar himoya zonasini 
kamaytirish uchun ishlatiladi.
Agrotexnik talablar. 
Ishlov berish sifati yuqori bo‘lishi uchun 
sug‘orilgan yerlardagi tuproq namligi 16–18 foizgacha kamayga-
nidan so‘ng kultivator dalaga kiritilgani ma’qul. Kultivator tishlari 
nam tuproqni yer betiga chiqarmasligi kerak. Yerni yumshatish 
chuqurligi belgilanganidan ±2 
sm
dan ortmasligi, begona 
o‘tlarning 98–99 foizi yo‘qotilishi kerak. Kultivator bilan ishlov 
berish natijasida shikastlangan ko‘chatlarning miqdori 1,0 foizdan 
oshmasligi zarur. Traktor g‘ildiraklari va gryadildagi ishchi 
qismlar ko‘chatlarga tegib, ularni shikastlantirmasligi uchun g‘ilof 
va to‘siqlar bilan yopiladi. Ish vaqtida turli sabablarga ko‘ra 
gryadilning yon tomonga burilishi 1–2 
sm
dan oshmasligini 
ta’minlash maqsadida u bikr o‘rnatiladi. 
O‘toq qiluvchi tish tig‘ining o‘tkirligi 0,4–0,5 
mm
dan 
ortmasligi, oziqlantirish uchun solinayotgan o‘g‘it miqdori va uni 
ko‘mish chuqurligi tayinlanganidan yo 10–15 foizdan ko‘p farq 
qilmasligi kerak. Umuman olganda,