O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi o‘rta maxsus, kasb-xunar ta’lim markazi

4.5. Ohorlash omillari va ularni rostlash
Ohorlanayotgan ip omillariga qarab asosan quyidagi ohorlash 
omillari mavjud:
Ohorlash tezligi.
Ohor miqdori.
Tanda namligi.
Tanda iplarining cho‘zilishi.
O‘ralish zichligi.
Ohor retsepti.
Ohor konsentratsiyasi.
Ohor harorati.
Ohorlash tezligi
Ohorlash tezligi ohorlash mashinasining quritish qobiliyatiga 
bog‘liq bo‘lib, u quyidagicha aniqlanadi:
V
ox
= 
Q
n T a
ip
ip


 
10
60
6
 m/min;
bu yerda: Q  –  quritish  qobiliyati, kg/soat, n
ip
  –  tanda  iplarining  soni, 
T
ip
  –  ipning  chiziqli  zichligi,  teks; a  –  siqish  darajasi.
Ohorlash jarayonida tanda iplarining cho‘zilishi
Ohorlash jarayonida iplar ma’lum taranglik ostida bo‘ladi 
va bu taranglik bir xil bo‘lishi kerak. Taranglik mashina ishchi 
organlarining tezliklar farqi hisobiga hosil bo‘ladi, bu hol iplarning 
cho‘zilishiga olib keladi.
Paxta tolali tanda ipi uchun cho‘zilishi miqdori 
0,7  –  1,2 %

---

82
Jun  tolali  tanda  ipi  uchun   
1,0  –  1,5 %
Kanop  tolali  ip  uchun 
0,5  –  0,8 %
Sun’iy  ipak  uchun 
3,0  –  6,0 %
Iplarning cho‘zilishi muqobil miqdordan ko‘payib ketsa, tanda 
iplarining sifati kamayadi, bu hol esa to‘quv dastgohida iplar 
uzilishining ko‘payishiga olib keladi.
Cho‘zilish miqdorini rostlab turish uchun ohorlash mashinalari 
tenglashtiruvchi mexanizmlar bilan jihozlangan. SHB-9/140 
mashinalarida 4 ta tenglashtiruvchi mexanizm o‘rnatilgan. Bu 
mexanizmlar cho‘zilish miqdorini mashinaning quyidagi zonalarida 
o‘zgartiradi:
I  –  tortish  vali  va  siqish  vali;
II  –  siqish  vali  va  quritish  barabanlari;
III  –  quritish barabani va ikkinchi tortish vali;
IV  –  ikkinchi tortish vali va chiqish vali.
Tenglashtiruvchi mexanizmdagi yetaklovchi valning tezligi 
doimiy va o‘zgaruvchan harakatlardan tashkil topgan. Tenglash-
tiruv chi mexanizm yordamida cho‘zilishni 15 % gacha o‘zgartirish 
mumkin.